HALK SAĞLIĞI UZMANLARI DERNEĞİ (HASUDER) COVID-19 GÖREV GRUBU

GÜNÜN KONUSU:

DEMANS HASTALARININ BAKIM SÜREÇLERİ ve COVID-19 ÜZERİNE

COVID-19 salgını konusunda yaşlılık dönemi riskli bir dönem olarak kabul edilmektedir. Yaşlı bireyler arasında ölüm riski diğer yaş gruplarına göre daha yüksektir. Buna ek olarak bulaşıcı olmayan hastalıkların sayıca ve seyirce daha ağır olduğu yaşlılık döneminde hastalıklarla baş etme konusunda da özel bir hassasiyet gerekir. Bu dönemde genel değerlendirmelerin yanı sıra hastalığa özel tespitlerin yapılabilmesi önemlidir. Wang ve arkadaşları, yayınlanan bir makalelerinde (Lancet, 30.3.2020)^[1], COVID-19 salgınını demans hastaları açısından değerlendirmişlerdir. Yazı kapsamında aşağıdaki bazı konular öne çıkmaktadır:

1. Küresel düzeyde 50 milyondan fazla sayıda demans hastası bulunmaktadır.
2. Demans hastalığı olan kişilerin COVID-19 ile ilgili bilgiye sahip olmaları ve durumdan haberdar olmaları kısıtlıdır.
3. Demans hastaları önerileri, önlemleri hatırlamada güçlük çekmektedirler ve önerilen uygulamaları yeterince yapamadıkları için enfeksiyon riskleri artmaktadır.
4. Pek çok ülkede yaşlılar tek başına ya da eşleri ile birlikte kendi evlerinde ya da bir huzurevinde yaşamaktadırlar. Bu alanlarda sosyal mesafelerin korunması konusunda sorunlar olabilmektedir. 
5. Huzurevlerinde ve uzun süre bakım veren merkezlerde, enfeksiyon riskinin önlenmesi için ziyaretler kısıtlanmakta, hastalar sosyal açıdan daha fazla izole hale gelmektedirler.
6. Enfeksiyon korkusu ve sakinlerin durumu ile ilgili yaşanılan çoklu stres, huzurevi çalışanları arasında görülen kaygı düzeyini artırmaktadır. Tükenme, vb. durumlar gelişmektedir.
7. COVID-19 hastalarının bazıları yoğun bakım hizmeti almak durumunda kalmaktadırlar. Bu durum da stres ve davranışsal sorunların artmasına neden olabilmektedir.

COVID-19 ile ilgili her farklı durum, her farklı hastalık özel koşullar ve önlemler gerektirmektedir. Yaşam hakkı ve eş zamanlı olarak da kaliteli yaşam hakkının sağlanabilmesi için hastalıklar özelinde de durum değerlendirmeleri yapabilmek oldukça önem kazanmaktadır. Etkilenen bütün bileşenlerin sorunlarına çözüm üretecek mekanizmalara gereksinim bulunmaktadır.

^[1] Bu dokuman 31.3.2020 tarihinde Dr. Dilek Aslan tarafından The Lancet dergisinin https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30755-8/fulltext#articleInformation sayfasında 30.3.2020 tarihinde “Correspondance” kategorisinde yayınlanmış “Wang H, et al. Dementia care during COVID-19” künyeli yazıdan yararlanılarak hazırlanmıştır.