HALK SAĞLIĞI UZMANLARI DERNEĞİ (HASUDER) COVID-19 GÖREV GRUBU
GÜNÜN KONUSU:
KENTLER VE SALGINLAR[1]
COVID-19 deneyimi ile nüfusun çoğunluğu kentlerde yaşayan dünyada “kentler salgınlara hazır mı?” sorusunun daha yüksek sesle ve daha sıklıkla sorulmasına neden olmaktadır. Bu önemli soruya yanıt ararken küreselleşmenin de etkisi ile kentleşme ve sağlık/hastalık arasındaki ilişki dinamiğindeki değişiklikleri hatırlamakta yarar vardır. Epidemiler (salgınlar) açısından bazı konular bu dinamizm içerisinde daha da önem kazanmaktadır.
Lee VJ ve arkadaşları henüz yayınladıkları (Lancet, 27.3.2020) bir makalede hızlı kentleşmenin salgınlar açısından yarattığı bazı sorunlar üzerinde durmuşlardır:
- Evlerde yaşayan insan sayısının fazlalığı
- Toplu taşıma olanaklarını kullanan insanların sayıca fazlalığı ve yoğunluğu
- Eşitsizlikler
- Temiz suya erişimde sorunlar
- Kötü sanitasyon koşulları
- Ev içi ortamlarda kötü havalandırma koşulları
- Doğal yaşam alanlarına müdahaleler nedeniyle zoonotik hastalıklar açısından hazırlayıcı faktörler, koşullar
Salgınlara karşı hazırlıklı olabilmek kolay değildir. Lee ve arkadaşları hazırlık için; genel salgın mücadelesi stratejilerinin yanı sıra hızlı kentleşme açısından aşağıda da yazılı olan bazı konuları öncelikli olarak düşünmek ve bu konuların yarattığı zorlukları ve olanakları birlikte değerlendirmek gerektiğini vurgulamışlardır:
- Kentlerde yaşayan nüfus oldukça heterojendir, yoğundur.
- Ulusal ve uluslararası bağlantılar (başta ulaşım olmak üzere) sık ve karmaşıktır.
- Ticaret merkezleri çoğunlukla kentlerdedir.
- İletişim ve etkileşim dinamikleri oldukça hızlıdır, karmaşıktır, geleneksel yöntemlerden farklıdır.
Salgınlarla mücadele için bütün dinamikleri gözeten hazırlık çalışmaları mutlaka yapılmalıdır. Sistemlerin ve yerel kapasitelerin güçlendirilmesi gerekmektedir.
[1] Bu dokuman 28.3.2020 tarihinde Dr. Dilek Aslan tarafından The Lancet Infectious Diseases dergisinin https://www.thelancet.com/journals/laninf/article/PIIS1473-3099(20)30249-8/fulltext sayfasında “Comment” kategorisinde yayınlanmış “Lee VJ, Ho M, Kai CW, Anguilare X, Heymann D, Wilder-Smith A. Epidemic preparedness in urban settings: new challenges and opportunities” künyeli yazıdan yararlanılarak hazırlanmıştır.
