Market çalışanlarında COVID 19 ile ilgili en önemli riskler nelerdir?

• Hastalığa yakalanma
• Kaygı düzeyi artmış müşterilerle çatışma ve şiddet
• Uzun süreli çalışma, düşük maaş, evdekilere bulaş riskiyle ilgili kaygılar, şiddet vb. Nedenlerle tükenmişlik, depresyon

Market çalışanlarını bu risklerden korumak için alınabilecek önlemler üç başlık altında ele alınabilir. Bunlar:

1. İdari önlemler
2. Mühendislik önlemleri
3. Eğitim

İdari önlemler

• Bir kontrol programı hazırlayın
• Risk grubundaki müşterileri belli saatlerle sınırlayın ve bunu duyurun
• İçerideki müşteri sayısını sınırlandıracak önlemler geliştirin
• Müşterilere el dezenfektanı, el havlusu ve uygun miktarda çöp kutusu sağlayın
• Süpermarkette aynı anda çalışan sayısını olabilecek en aza indirecek vardiya sistemine geçin ve markette kalış süresini azaltın. Bunun için;
  1. Çalışma günü değişiklikleri
  2. Çalışma saati değişiklikleri yapılabilir.
• Özellikle kasada çalışanların sık aralıklarla rotasyon yapmasını sağlayın. 
• Mola verilmesini teşvik edin.
• Yedekli çalışma sistemi getirin. Gerektiğinde farklı iş gruplarını birbirlerinin işleri konusunda eğitin.
• Risk grubundakilerin (60 yaş üstü, kronik hasta, gebe) çalışma alanlarını gözden geçirin ve düzenleyin.
• Çalışanların hastayken işe gelmemesini teşvik edin.
  • Çalışanların hasta olduklarında maaşlarının düşeceği endişesini göz önünde bulundurun ve bu endişelerini giderin (Ücretli hastalık izni)
• Yüzeylerin, ekipmanın ve çalışma ortamının diğer öğelerinin rutin olarak temizlenmesi ve dezenfekte edilmesini sağlayın.
• Potansiyel bir enfekte kişinin tanınması ve izolasyonu hem çalışanlar hem de müşteriler için en kritik adımdır.
  • Olası maruziyetten şüphelenmeleri durumunda çalışanları bilgi vermeye teşvik edin. COVID-19 belirtileri ve semptomlarını tanıyabilmeleri için de eğitim verin. 
  • Çalışanların hasta olduklarında veya COVID-19 semptomları yaşadıklarında bildirmeleri için politikalar ve prosedürler geliştirin.
  • COVID-19 belirtileri ve / veya semptomları olan insanları hemen izole etmek için politikalar ve prosedürler geliştirin ve çalışanları bunları uygulamak için eğitin.

Mühendislik önlemleri

• Verimliliği yüksek havalandırma filtreleri takın.
• İşyerinin havalandırma hızını ve sıklığını  arttırın.
• Müşteriyle kasiyerin arasına şeffaf plastik ya da cam gibi fiziksel bariyerler koyun.
• Kasa önündeki sıraya girecekler için 1-1,5 mt. aralıklarla uyarılar koyun (yere çizilebilir). 
• Elle dokunmadan kullanılabilen çöp kutuları kullanın.
• Kişisel hijyeni teşvik eden bir çalışma ortamı sağlamak için gerekli malzeme ve donanımı sağlayın. Bunlar;
  • Sabun, en az yüzde 60 alkol içeren alkol bazlı dezenfektanlar 
  • Tek kullanımlık havlular
• Kişisel koruyucular
  • Orta derecede maruz kalma riski olan bazı işçilerin kişisel koruyucu (eldiven, önlük, yüz maskesi ve / veya yüz kalkanı kombinasyonu) giymeleri gerekebilir.
  • Kişisel koruyucuların sağlam, kişiye uygun boyutlarda, yapılan işe uygun  ve yeterli sayıda olması sağlanmalı
  • Doğrudan müşteriyle yakın temas halinde çalışanların (örneğin kasa çalışanları) sürekli maske takmasını, iş önlüğü giymesini ve elde yara var ise eldiven giymesini sağlayın. Yanlarında dezenfektan bulundurun. Sık sık kullanmalarını sağlayın.

Eğitimler

• Eğitim materyallerini tüm çalışanlar için okuryazarlık düzeyi ve dil göz önünde bulundurularak anlaşılması kolay ve uygun dilde hazırlayın. 
• Mevcut ve potansiyel görevleri de dahil olmak üzere koruyucu giysi ve ekipmanı nasıl giymeleri, kullanmaları ve doğru şekilde çıkarmaları için işçilere gereken eğitimi verin. 
• Çalışanları solunum hijyeni konusunda eğitin (öksürme, hapşırma sırasında ve sonrasında yapılacaklar).
  • Ağız, gözler ve buruna elle dokunmaktan kaçınma
  • Bir metrelik sosyal izolasyon
• Çalışanları elleri her zaman gözle görülür şekilde kirlendiğinde veya herhangi bir kişisel koruyucuyu çıkardıktan sonra ellerini yıkaması konusunda teşvik edin.
• Çalışanların diğer çalışanların ofislerini ,telefonlarını, masalarını,  diğer iş araçları ve ekipmanlarınına dokunmama konusunda uyarın
• Hane içinde hasta olan ya da kendilerinde semptom varlığı konusunda işe gelmemeleri gerektiği gibi konularda eğitim
• Çalışanları iş yerinde farklı kıyafet giymeleri, mesai bitiminde bu kıyafetlerini değiştirdikten sonra evlerine gitmeleri gerektiği konusunda bilgilendirin.

Kaynak: U.S. Department of Labor, Occupational Safety and Health Administration (OSHA), Guidance on Preparing Workplaces for COVID-19 https://www.osha.gov/Publications/OSHA3990.pdf

*Bu metin HASUDER adına Doç.Dr. Aslı Davas tarafından hazırlanmıştır.