Korona-Postası-6-Temmuz-2020-PDFİndir
Kesin Olgu*: Türkiye (205.758) Dünya (11.125.245) Ölüm*: Türkiye (5.225) Dünya (528.204)
*5 Temmuz 2020 itibariyle açıklanan verilerdir.

Haftanın HASUDER Önerisi

Yanlış bilgi virüs gibi tehlikelidir!
Birleşmiş Milletler yanlış bilgiyi Yeni Koronavirüs Hastalığı ile mücadeleyi zorlaştıran acil bir durum olarak kabul etmiştir. Yanlış bilgi, hem pandemi mücadelesinde ilerlemeyi engellemekte hem de halk sağlığı uygulamalarını kesintiye uğratmaktadır.
 
Dijital ortamda bilgiyi paylaşmadan önce; 
Dur
İçeriği değerlendir
Doğru olduğundan emin ol

(Aşağıdaki sekmelere tıklayarak ilgili başlığın içeriğini görebilirsiniz.)

Dünyadan Haberler

DSÖ Durum Raporlarında Öne Çıkanlar (29 Haziran – 5 Temmuz 2020) WHO Situation Reports 161-167

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (Centers for Disease Control and Prevention, CDC)

Avrupa Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (European Center for Disease Control and Prevention, ECDC)

Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (U.S. Food and Drug Administration, FDA)

Türkiye’den Haberler

Tablo 1. Günlük Test Sayısı, Vaka ve Ölüm Sayıları ile İlgili Veriler

Pozitiflik Oranı (%) = (Günlük Yeni Vaka Sayısı / Günlük Test Sayısı) x 100
Vaka-Fatalite Oranı (%) = (Kümülatif Ölüm Sayısı / Kümülatif Vaka Sayısı) x 100 Kaynak

Grafik 1. Kümülatif Vaka Sayısı ve Enfeksiyon Hızı

(Grafik üzerinde gezinerek rakamları görebilirsiniz)

 HASUDER tarafından hazırlanmıştır (06.07.2020)
Kümülatif Vaka Enfeksiyon Hızı = Kümülatif Vaka Sayısı / TÜİK Türkiye Nüfusu x 1.000.000 
*Bu grafik Sağlık Bakanlığının duyurduğu günlük verilere göre hazırlanmaktadır. Vaka sayıları toplumdaki tüm vakaları değil test yapılıp sonucu pozitif çıkan kişileri göstermektedir. Ayrıca hesaplanan hızlarda kullanılan payda TÜİK 2020 ADNKS toplam Türkiye nüfusudur. Hastalığı geçirip immünite oluşturan gruptaki kişi sayısı görece çok az olduğu için paydadan çıkarılmamış; ihmal edilmiştir. Değerlendirmelerin bu kısıtlılıklar dikkate alınarak yapılması önerilmektedir.

Grafik 2. Yeni Vaka Sayısı ve Enfeksiyon Hızı

(Grafik üzerinde gezinerek rakamları görebilirsiniz)

HASUDER tarafından hazırlanmıştır (06.07.2020)
Yeni Vaka Enfeksiyon Hızı = Günlük Yeni Vaka Sayısı / TÜİK Türkiye Nüfusu x 1.000.000 
*Bu grafik Sağlık Bakanlığının duyurduğu günlük verilere göre hazırlanmaktadır. Vaka sayıları toplumdaki tüm vakaları değil test yapılıp sonucu pozitif çıkan kişileri göstermektedir. Ayrıca hesaplanan hızlarda kullanılan payda TÜİK 2020 ADNKS toplam Türkiye nüfusudur. Hastalığı geçirip immünite oluşturan gruptaki kişi sayısı görece çok az olduğu için paydadan çıkarılmamış; ihmal edilmiştir. Değerlendirmelerin bu kısıtlılıklar dikkate alınarak yapılması önerilmektedir.

Grafik 3. Yeni Vaka Salgın Eğrisi

 HASUDER tarafından hazırlanmıştır (06.07.2020)
Grafik R (https://www.R-project.org), “incidence”* paketi kullanılarak hazırlanmıştır.
*Kamvar, Zhian N., et al. “Epidemic curves made easy using the R package incidence.” F1000Research 8 (2019).
Log-lineer regresyon eğrilerinin oluşturulmasında kullanılan yöntem için:
https://cran.r-project.org/web/packages/incidence/vignettes/overview.html#modelling-incidence

Grafikteki birinci regresyon eğrisi pik öncesi vaka sayısını, ikinci regresyon eğrisi pik sonrası vaka sayısını tahmin etmektedir. İkinci regresyon eğrisinin gözlenen vaka sayısının altında devam etmesi, vaka sayısında modelin tahmin ettiği kadar azalma olmadığını göstermektedir.

Kamu Kurumları 

T.C. Sağlık Bakanlığı

  • T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından COVID-19 Türkiye Durum Raporu yayımlandı (30.06.2020). Rapora göre:
    • 30 Haziran 2020’ye kadar bildirilen vakaların %48’i kadın, %52’si erkektir.  
    • Vakaların yaşa göre dağılımı aşağıdaki gibidir:
      • <15 yaş: 14.388 (%7.3)
      • 15-24 yaş: 27.199 (%13.7)
      • 25-49 yaş: 98.032 
      • 50-64 yaş: 36.777
      • 65-79 yaş: 16.672
      • >80 yaş: 5.215 (%2.6)
    • COVID-19 vakalarının %86.04’ü iyileşmiştir. 
    • Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanan ölümlere ilişkin ölüm hızı %2.57’dir. 
      • En düşük ölüm hızı %0.03 ile 15-24 yaş grubuna,
      • En yüksek ölüm hızı %26.94 ile 80 yaş ve üzeri gruba aittir.
    • COVID-19 nedeniyle hayatını kaybeden 5.097 kişiden 3.183’ü (%62) erkek, 1.914’ü (%38) kadındır. 
    • Ölenlerin ortanca yaşı 71’dir. 
    • Ölümlerin 3.573’ü (%70) 65 yaş ve üzeri kişilerde gerçekleşmesine rağmen vaka sayılarının sadece %11’i bu yaş grubundadır. 
    • Şimdiye kadar 15 yaş ve altı çocuklarda COVID-19 nedeniyle toplam 10 ölüm bildirilmiş ve Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanmıştır. 
    • 22-28 Haziran tarihleri arasında toplam 5.773 kişi hastaneye yatırılmış olup 100.000 kişiye düşen toplam vaka sayısı son 7 günde 11.8, son 14 günde 23.5 ve son 28 günde 41.4’dür. 
    • 100.000 kişiye düşen en yüksek COVID-19 vaka sayısı 80 yaş ve üzerindedir.  
    • 100.000 kişiye düşen toplam ölüm sayısının en düşük olduğu İBBS-1 bölgeleri 1.2 ile Akdeniz, 1.3 ile Ortadoğu Anadolu ve 2.1 ile Orta Anadolu’dur. 
    • Üç İBBS-1 bölgesinde (Güneydoğu Anadolu, İstanbul ve Batı Anadolu) son 7 gün insidansı (100.000 nüfusta) 15’ten büyüktür. 
    • Son 7 gün insidansı, (100.000 nüfusta) Gaziantep’te 25.7, Diyarbakır’da 23.9 ve Konya’da 22,0 olarak gerçekleşmiştir. 
    • Diğer taraftan büyük şehirler arasında en düşük insidansa sahip olan Antalya, Nevşehir ve Muğla için son 7 güne ait 100.000 kişiye düşen vaka sayısı sırasıyla 1.4, 1.3 ve 0.7’dir. Ayrıca söz konusu iller turizm için en çok tercih edilen iller arasında da yer almaktadır.
    • Son 14 güne ait 100.000 kişiye düşen vaka sayısı Gaziantep’te 49.0, Diyarbakır’da 47.7 ve Konya’da 43.6 olarak gerçekleşmiştir.
    • Büyükşehirler arasında en düşük insidansa sahip Hatay, Antalya ve Muğla için son 14 gün insidansı, (100.000 nüfusta) sırasıyla 2.6, 2.5 ve 1.6’dır. 
    • 28/06/2020 itibarıyla toplam hastaneye yatış sayısı 105.416’dır. Hastane yatışlarının %21.1’i 1-28 Haziran tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Hastaneye yatırılan hastaların %7.4’ü entübe edilmiş olup %93.4’ü ise taburcu edilmiştir. 
  • COVID-19 Haziran Ayı Raporu – 28.06.2020 yayımlandı. 1-28 Haziran tarihleri arasındaki;
    • Test sayısı 1.253.088
    • Vaka sayısı 34.387
    • Ölüm sayısı 557
    • Hastaneye yatış sayısı 22.240
    • Entübe hasta sayısı  889
    • Hastaneden taburcu sayısı 35.471
    • İyileşen sayısı 42.622’dir.
  • Sağlık Bakanlığı COVID-19 hastalığına dair verileri günlük yayımlamaya başladı. COVID-19 Günlük Durum Raporu – 29.06.2020 yayımlandı. 29/06/2020 tarihinde;
    • Bir önceki güne göre yeni vaka sayısındaki azalma 83 vaka ile en fazla İstanbul’da olmuştur. 
    • 80+ yaş grubunda 1.000.000 kişiye düşen yeni COVID-19 vaka sayısı erkeklerde 26, kadınlarda 16’dır.  
  • COVID-19 Günlük Durum Raporu – 30.06.2020 yayımlandı: 
    • Bir önceki güne göre yeni COVID-19 vaka sayısı azalmış (-%5.6),
    • Hastaneden taburcu edilen yeni hasta sayısı artmıştır (%7.1). 
    • Bir önceki güne göre bölgelerdeki vaka değişim yüzdesine bakıldığında; Batı Karadeniz (-%20.6), Batı Anadolu (-%18.4) ve Akdeniz (-%17.4) Bölgeleri en fazla azalış gösteren bölgelerdir.  
    • 25-49 yaş grubunda 1.000.000 kişiye düşen yeni COVID-19 vaka sayısı kadınlarda 18, erkeklerde ise 23’tür.  
    • Bir önceki güne göre Ortadoğu Anadolu, Doğu Marmara ve İstanbul Bölgelerinde hastaneye yatırılan yeni hasta sayısı azalmış (-%30.8, -%7.3 ve -%4.4), hastaneden taburcu olan yeni hasta sayısı artmıştır (%65.0, %19.7 ve %9.6).
  • COVID-19 Günlük Durum Raporu – 01.07.2020 yayımlandı:
    • Bir önceki güne göre hastaneden taburcu edilen yeni hasta sayısı %83.2 artarak 2.305 kişi olmuştur. 
    • Ayrıca hastaneye yatırılan yeni hasta sayısı bir önceki güne göre %10.1 azalmıştır.  
    • Bir önceki güne göre bölgelerdeki vaka değişim yüzdesine bakıldığında; Doğu Karadeniz (-%33,3), Batı Marmara (-%22,2) ve İstanbul (-%20,8) Bölgeleri en fazla azalış gösteren bölgelerdir.  
    • 25-49 yaş grubunda 1.000.000 kişiye düşen yeni COVID-19 vaka sayısı kadınlarda 17, erkeklerde ise 20’dir.
  • COVID-19 Günlük Durum Raporu – 02.07.2020 yayımlandı:
    • 12 İBBS bölgesinden 7’sinde bir önceki güne göre vaka sayılarında azalma gerçekleşmiştir.  
    • Bir önceki güne göre hastaneye yatırılan yeni hasta sayısı Ege ve İstanbul Bölgelerinde sırasıyla %14 ve %12.3 azalmıştır.  
    • 25-49 yaş grubunda 1.000.000 kişiye düşen yeni COVID-19 vaka sayısı kadınlarda 17, erkeklerde ise 20’dir. 
  • COVID-19 Günlük Durum Raporu – 03.07.2020 yayımlandı:
    • Bir önceki güne göre hastaneye yatırılan yeni hasta sayısında azalma (-%8.9), hastaneden taburcu edilen yeni hasta sayısında ise artış (%31.5) görülmüştür.
    • Bir önceki güne göre bölgelerdeki vaka değişim yüzdesine bakıldığında; en fazla azalış Akdeniz Bölgesinde gerçekleşmiştir (-%27.3). En fazla artış ise Kuzeydoğu Anadolu ve Batı Marmara Bölgelerinde olup vaka sayısı açısından incelendiğinde sırasıyla bu fark sadece 31 ve 10 vakadır. 
    • 1.000.000 kişiye düşen yeni COVID-19 vaka sayısı yaş grubuna göre incelendiğinde; 25-49 yaş grubunda kadınlarda 17, erkeklerde ise 20’dir.
  • COVID-19 Günlük Durum Raporu – 04.07.2020 yayımlandı:
    • Bir önceki güne göre yeni COVID-19 vaka sayısında (-%1.5) ve hastaneye yatırılan yeni hasta sayısında (-%5.7) azalma görülmüştür.  
    • Bir önceki güne göre bölgelerdeki vaka değişim yüzdesine bakıldığında; en fazla azalış Batı Marmara Bölgesinde (-%75.0), en fazla artış ise Doğu Marmara Bölgesinde (%51.7) gerçekleşmiştir.  
    • 80 yaş ve üzeri grupta 1.000.000 kişiye düşen yeni COVID-19 vaka sayısı kadınlarda 13, erkeklerde ise 21’dir.  
    • Bir önceki güne göre hastaneye yatırılan yeni hasta sayısındaki en fazla azalış Doğu Karadeniz ve Batı Marmara Bölgelerinde (-%30.8 ve -%28.6), hastaneden taburcu edilen yeni hasta sayısındaki en fazla artış ise Orta Anadolu ve Ortadoğu Anadolu Bölgelerinde (%52.9 ve %46.9) gerçekleşmiştir.
  • Yurt Dışına Çıkışlarda Gideceği Ülke Tarafından PCR Testi İstenen Kişilere Yapılacak Test Uygulamaları güncellendi.  Bilimsel Danışma Kurulu tarafından hazırlanan ve COVID-19 un Dünyadaki seyrine göre güncellenen COVID-19 Rehberinde belirlenen vaka tanımı ve yönetimi’ne göre yurt dışına çıkışlarda gideceği ülke tarafından PCR testi istenen kişilere yapılacak test uygulamaları (01.07.2020):
  • Yurtdışına çıkacak kişiler için il sağlık müdürlükleri tarafından belirlenen yerlerde ve belirlenen kişilerce alınacak olan PCR numuneleri, Bakanlıkça yetkilendirilmiş COVID-19 tanı laboratuvarları arasından il sağlık müdürlüğünce belirlenerek tetkikleri yapılacaktır. 
  • Kişiler (Vatandaş yabancı ayrımı olmaksızın), yurtdışına çıkışlarını belgeyen (bilet, davetiye, öğrenim belgesi, dilekçe gibi.) belgeler ile birlikte il sağlık müdürlüğünce belirlenecek yerlere başvuracaktır. Başvuru esnasında 110 Türk Lirası tetkik bedelini belirlenen hesap numarasına yatıracaklar ve yatırmış olduklarına dair belgeyi de ibraz edeceklerdir.
  • Yapılan testlerin sonuçlarına kişiler PDF olarak E-Nabız’dan ulaşabilecek olup ayrıca onay aranmayacaktır. E-Nabız sistemine kayıtlı olmayan kişiler il sağlık müdürlükleri tarafından belirlenen merkezlerden sonuç raporu alabilecektir.
  • Görevli olarak yurt dışına çıkacak olan kamu görevlilerinden ücret alınmayacak olup bu görevliler görev belgelerini ibraz edeceklerdir Kaynak.
  • Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca, Sağlık Bakanlığı Bilkent Yerleşkesi’nde, Koronavinüs Bilim Kurulu Toplantısı sonrasında düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulundu (01.07.2020):
    • 1 Mart’tan itibaren Türkiye’deki toplam vaka sayısının 199.906 olduğunu,
    • Vakaların %53.74’ünün tüm şehirlerle irtibat halinde olan İstanbul’dan tespit edildiğini,
    • Son iki hafta içinde 5 ilin (Ankara, Gaziantep, Bursa, Konya ve Diyarbakır) günlük vaka sayılarında dikkat çekici düzeyde artış olduğunu,
    • Salgın boyunca nüfusa kıyasla toplam vaka sayılarının en düşük olduğu 5 ilin Gümüşhane, Tunceli, Kars, Burdur ve Bartın olduğunu belirtti. 
    • Bugüne kadar 62 il merkezinde maske mecburiyeti getirildiğini hatırlattı. Kaynak 
  • Bilimsel Danışma Kurulu tarafından COVID-19 Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi güncellendi (05.07.2020). Son güncelleme ile;
    • İş yeri ve kurum/kuruluşların yemekhane ve dinlenme alanlarında  alınması gereken önlemler
    • Halka açık alanların temizlik ve dezenfeksiyonu
    • İnternet kafeler ile ilgili alınması gereken önlemler 
    • Yurt dışı kargo uçuşlarında alınması gereken önlemler
    • Okullarda alınması gereken önlemler
    • Okul pansiyonlarında alınması gereken tedbirler
    • Yatılı kuran kurslarında alınması gereken önlemler
    • Tur rehberleri ve tur katılımcılarına yönelik alınması gereken önlemler
    • Lunapark ve tematik parklarla ilgili alınması gereken önlemler

T.C. İçişleri Bakanlığı

  • T.C. İçişleri Bakanlığı 81 İl Valiliğine Lunapark ve Tematik Parklarla İlgili Alınması Gereken Önlemler konulu genelge gönderdi (04.07.2020). Genelgede,
    • Lunapark ve tematik parkların 06 Temmuz’dan itibaren, gezici olmamak (2020 yılı içerisinde sadece bir yerde faaliyet göstermek) kaydı ile genelgede belirtilen kurallara riayet ederek faaliyetlerine  başlayabilecekleri kaydedildi.
    • Personele, COVID-19’un bulaşma yolları ve virüsten korunmak için alınacak önlemler hususunda eğitim verileceği,
    • İşletmenin koronavirüs sorumlusu/sorumluları görevlendirileceği,
    • İl/İlçe Umumi Hıfzıssıhha Kurulları kararları doğrultusunda faaliyete başlayacak lunapark ve tematik parkların haftada en az bir kez denetlenmesinin sağlanacağı belirtildi. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız

T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı

  • Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü tarafından “2020/6 Sıra Sayılı Konaklama Tesislerinde Kontrollü Normalleşme Süreci Genelgesi Değişikliği” konulu genelge yayımlandı (01.07.2020). Genelgede:
    • COVID-19 teşhisi konulan misafir ile aynı aileden olan veya birlikte aynı odada kalan kişiler dahil, konaklama süresince misafir izolasyon odalarında kalacaklarına ve odalarının dışına çıkamayacaklarına ilişkin imza karşılığı yazılı bilgilendirme ve bildirim yapılacağı,
    • Türkiye Turizm Tanıtma ve Geliştirme Ajansı koordinasyonunda ve ‘www.tga.gov.tr’ web adresinde belirtilen, uluslararası sertifikasyon kuruluşları tarafından üst düzey sağlık ve hijyen koşullarının konaklama tesislerinde yerine getirildiğini belgeleyen ve aylık denetimlerle devamlılığını sağlamayı hedefleyen ‘Güvenli Turizm Sertifikası’nın, Bakanlıktan belgeli olan veya olmayan, 50 oda ve üzeri kapasitedeki tüm konaklama tesislerince alınmasının zorunlu olduğu belirtildi. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız

Meslek Örgütleri ve Dernekler 

Türk Tabipler Birliği (TTB)

  • Uludağ Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve TTB COVID-19 İzleme Kurulu Üyesi Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Kayıhan PALA’ya Bilimsel Açıklamalarından Dolayı Soruşturma açıldı (03.07.2020). “enBursa.com” isimli internet haber sitesine  yapmış  olduğu “pandemi’nin Bursa’daki seyri” içerikli açıklamaları nedeniyle  Prof. Dr. Kayıhan PALA hakkında Bursa Valiliği tarafından Bursa Cumhuriyet Başsavcılığına  ihbarda bulunulmuş, ardından  Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından görevsizlik kararı verilen dosya gereği için Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü’ne gönderilmiş ve Üniversite Rektörlüğü “halkı yanlış bilgilendirme ve paniğe yönlendirici” açıklamalar  yaptığı iddiası ile soruşturma açmış durumdadır Kaynak.
  • TTB son haftalarda hasta sayısındaki artış endişe verici bulduğunu açıkladı (02.07.2020):
    • Hastalığın kuluçka süresinin 14 gün olması dikkate alındığında, son 7 ve 14 gündeki olumsuz durumun, salgının ülkemizde geldiği aşamada kontrole alınmasının aksine daha sıkıntılı bir sürece evrildiği gerçeğine işaret etmekte olduğunu,
    • Türkiye’de COVID-19 salgın eğrisinin 20 Nisan’dan sonra bükülmüş olmakla birlikte, doğrulanmış olgu sayılarının 2 Haziran’dan sonra yeniden artmaya başladığını; yoğun bakımda yatan hastalar ile entübe edilen hastaların sayısında da artış gözlendiğini,
    • Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre haftalık ölüm sayılarında son haftalarda azalmanın durduğu, hatta hafif bir artış olduğunu bildirdi. 
    • Yapılan test sayısı ortalamasının artmış olması sevindirici olduğu ancak mükerrer test sayı oranının ve hangi gruplara test yapıldığının açıklanmamış olmasının (Olası hasta, temaslı, tarama amaçlı vb.) zaman içerisinde artan test sayısı hakkında yeterli yorum yapmayı engellediği şeklinde açıklama yapıldı Kaynak.

İzmir Tabip Odası

  • İzmir Tabip odası pandemi süresince gerçekleştirilen işbirliği ve sağlık çalışanlarına sunduğu desteklerden dolayı Konak Belediye Başkanı Abdül Batur’a bir teşekkür plaketi verildiğini açıkladı (02.07.2020). Kaynak
  • İzmir Tabip Odası Yönetim Kurulu, TTB COVID-19 İzleme Kurulu Üyesi Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Kayıhan PALA hakkında “halkı yanlış bilgilendirme ve paniğe yönlendirici” açıklamalar  yaptığı iddiası ile açılan soruşturmanın hekimlik değerlerine karşı olduğunu, İzmir Tabip Odasının, Prof. Dr. Kayıhan Pala’nın ve savunduğu değerlerin yanında olduğunu açıkladı (03.07.2020). Kaynak

Türk Toraks Derneği (TTD)

  • TTD tarafından, İzmir Şubesinin düzenlediği “COVID-19 Pandemi Sürecini Hasta Olarak Deneyimleyen Hekimlerimizden ve Onları Takip Eden Hekimlerden Dinlemek İster Misiniz?” başlıklı Haziran ayı webinarının bağlantısı paylaşıldı (01.07.2020). Kaynak
  • TTD tarafından, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı AD öğretim üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala’nın COVID-19 salgın süreci hakkında ‘halkı yanlış bilgilendirme ve paniğe yönlendirici’ açıklamalar yaptığı iddiasıyla soruşturma açılması ile ilgili olarak bilim insanının düşüncelerinin ve ifade özgürlüğünün kısıtlanamayacağı açıklandı (03.07.2020). Kaynak

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK)

  • Haftalık KLİMİK bülteninin son sayısı yayımlandı (30.06.2020). Kaynak
  • Türkiye’de Sağlık Bakanlığı’nın salgına dair ayrıntılı veri paylaşmamasının, COVID-19’la ilgili bağımsız bilimsel araştırmaların yapılmasını engellediği haberini paylaştı (01.07.2020). Kaynak

Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanları Derneği (EKMUD)

Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF)

  • AHEF, Aile Hekimliği çalışanlarının COVID-19 enfeksiyonu ile ilgili durumlarının açıklanması için Sağlık Bakanına çağrıda bulundu (30.06.2020). Kaynak
  • AHEF, pandemi nedeni ile çocuk-ergen izlemlerinin ve bazı rapor taleplerinin ertelenmesi yönünde Milli Eğitim Bakanlığına talepte bulunulduğunu açıkladı (30.06.2020). Kaynak
  • AHEF tarafından, ECDC’nin “Birinci Basamak Kurumlar, Diş Klinikleri ve Eczane Ortamları İçin COVID-19 Enfeksiyonunu Önleme ve Kontrol Uygulamaları” adlı dokümanın Türkçe çevirisi paylaşıldı (03.07.2020). Kaynak

Türk Eczacıları Birliği (TEB)

  • TEB, Sosyal Güvenlik Kurumu ile Birlik arasında COVID-19 salgını nedeniyle ara verilen protokol görüşmelerine 01.07.2020 Çarşamba gününden itibaren yeniden başlandığını, mevcut protokolün 31.07.2020 tarihine kadar geçerli olduğunu, haziran ayına ait reçeteler için eczacılar tarafından fatura kesilmemesi gerektiğini açıkladı (01.07.2020). Kaynak

HASUDER’den Haberler

  • “Günün Konusu” bölümünde Prof. Dr. Dilek Aslan bu hafta “Birleşmiş Milletler uyarıyor: ‘Yanlış bilgi virüs gibi tehlikeli’” konulu içeriği paylaştı. Okumak için
  • Uzm. Dr. Ayşe Gülsen Teker’in hazırladığı Pandemi Günleri Sohbetleri’nde bu hafta, Prof. Dr. Raika Durusoy ile COVID-19 Pandemisi’nin mevcut durumu ve gelecekte nasıl bir tablonun bizi beklediği konuşuldu. Okumak için

Okuma Önerisi

COVID-19 Salgınının Bulaşmasında ve Kontrolünde Yaşa Bağlı Etkiler

Bu araştırmada COVID-19 salgınının, çocuklarda belirgin olarak daha düşük oranda vaka ortaya çıkarmasının; çocukların enfeksiyona daha az yatkınlığı, klinik semptomları gösterme eğiliminin daha düşük olması veya her ikisiyle açıklanabilirliğini değerlendirmek amaçlanmış. Bu sayede özellikle okulları hedef alan sosyal mesafe müdahalelerinin etkisini ve beklenen küresel hastalık yükünü tahmin etmek için kritik öneme sahip olduğu vurgulanmış . Bu olasılıklar Çin, İtalya, Japonya, Singapur, Kanada ve Güney Kore’den gelen salgın verileri aracılığıyla yaşa göre yapılandırılmış bir matematiksel model kullanılarak değerlendirilmiş. Buna göre 20 yaşın altındaki bireylerde enfeksiyona yatkınlığın, 20 yaşın üzerindeki yetişkinlerin yaklaşık yarısı olduğu ve klinik semptomların 10-19 yaş grubunda %21, 70 yaş üstü kişilerde %69 olasılıkla ortaya çıktığı tahmin edilmiş. Özellikle subklinik enfeksiyonların bulaşabilirliği düşükse, çocuklara yönelik müdahalelerin SARS-CoV-2 bulaşını azaltmada nispeten küçük bir etkisi olabileceği belirtilmiş. Bundan yola çıkarak düşük gelirli ülkeler gibi genç nüfus yapılarına sahip ülkelerde, klinik vakaların kişi başına beklenen insidansı, daha yaşlı nüfus yapılarına sahip ülkelerden daha düşük olması ancak düşük gelirli ülkelerdeki komorbiditelerin de hastalık şiddetini etkilemesinin muhtemel olduğu; daha yaşlı nüfusa sahip bölgelerde ise, salgının sonraki aşamalarında orantısız olarak daha fazla COVID-19 vakası görülebileceği yorumu yapılmış. 

Davies, N.G., et al. Age-dependent effects in the transmission and control of COVID-19 epidemics. Nat Med, 2020. https://doi.org/10.1038/s41591-020-0962-9 

Avrupa’da çocuk ve ergenlerde COVID-19: çok uluslu, çok merkezli bir kohort çalışması

Avrupa genelinde SARS-CoV-2 enfeksiyonu olan çocuk ve ergenler hakkında önemli verileri saptamayı amaçlayan bu çok merkezli kohort çalışmasında, 25 Avrupa ülkesinden 82 sağlık kurumu yer almış. Son analizlere 21 ülkede (Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Hırvatistan, Danimarka, Estonya, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Litvanya, Norveç, Portekiz , Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç, İsviçre, Türkiye ve İngiltere) bulunan 77 sağlık kurumundan 582 COVID-19 vakası  dahil edilmiş. Hastaların medyan yaşı 5,0 yıl olup erkeklerin kızlara oranı 1,15 imiş. En sık görülen enfeksiyon kaynağı 324 (%56) çocukta indeks vaka olarak kabul edilen bir ebeveynmiş. 145 katılımcıda (%25) altta yatan tıbbi durum(lar) mevcutmuş. 363 (%62) çocuk hastaneye kaldırılırken 48’i (%8) yoğun bakım ünitesine (YBÜ) kabul edilmiş, 25’ine (%4) mekanik ventilasyon uygulanmış (medyan süre 7 gün), 19’u (%3) inotropik destek oksijenasyonu uygulanmış. Çok değişkenli analizlerde YBÜ’ye kabulü gerektiren önemli risk faktörleri 1 aydan daha küçük olma, erkek cinsiyet, altta yatan tıbbi durum bulunması ve başvuru sırasında alt solunum yolu enfeksiyonu belirti ve bulgularının varlığı olarak saptanmış. En sık kullanılan antiviral ilaçlar hidroksiklorokin (40 hasta), remdesivir (17 hasta), lopinavir-ritonavir (altı hasta) ve oseltamivir (üç hasta) imiş. Kullanılan immünomodülatör ilaçlar arasında kortikosteroidler, intravenöz immünoglobulin, tocilizumab, anakinra ve  siltuximab varmış. 10 yaşından büyük dört çocuk hayatını kaybetmiş (vaka-ölüm oranı %0,69); çalışma sonunda hayatta kalan 578 çocuğun sadece 25’i (%4) hâlâ semptomatikmiş. Çalışma bulgularına dayanılarak COVID-19’un genellikle bebekler de dâhil olmak üzere çocuklarda hafif seyirli bir hastalık olduğu, ölümün nadiren görüldüğü, küçük bir oranda yoğun bakım ünitesine kabul ve uzun süreli ventilasyon gerektiren ciddi hastalık geliştiği belirtilmiş. Verilerin spesifik tedavi seçenekleriyle ilgili mevcut belirsizlikleri yansıttığı, antiviral ve immünomodülatör ilaçlar hakkında ek verilere acilen ihtiyaç duyulduğu vurgulanmış.

Götzinger F. et al. COVID-19 in children and adolescents in Europe: a multinational, multicentre cohort study. The Lancet Child & Adolescent Health, 2020. https://doi.org/10.1016/S2352-4642(20)30177-2  

COVID-19 hastalarında kırılganlığın sağkalım üzerine etkisi (COPE): Avrupa, çok merkezli, gözlemsel bir kohort çalışması

Yetişkinlerde COVID-19 (COPE) çalışmasında, hastaneye kabul edilen COVID-19 hastalarında kırılganlık prevalansı ve bunun mortalite ve hastanede kalış süresi ile ilişkisini araştırmak amaçlanmış. İngiltere’deki 10 ve İtalya’daki 1 hastanede, 18 yaş ve üstü COVID-19 tanısı alan hastaların kırılganlık düzeyleri klinik kırılganlık ölçeği (CFS) ile ölçülmüş (CFS 1-2=zinde, 3-4= savunmasız ancak kırılgan değil, 5-6= ilk kırılganlık belirtileri, 7-9= şiddetli veya çok şiddetli kırılganlık).  Hastane içi mortalite (başvurudan ölüme kadar geçen süre) ve 7. gün mortalitesi değerlendirilmiş. Araştırmaya göre CFS 1-2 ile karşılaştırıldığında hastaneye başvurudan ölüme kadar geçen süre için hazard ratio CFS 3-4 için 1.55 (1.00-2.41), CFS 5-6 için 1.83 (1.15-2.91), CFS 7-9 için 2.39 (1.50-3.81) olarak saptanmış. 7.gün mortalitesi için düzeltilmiş odss ratio ise sırasıyla CSF 3-4 için 1.22 (0.63-2.38), CSF 5-6 için 1.62 (0.81-3.26), CSF 7-9 için 3.12 (1.56-6.24) olarak raporlanmış. Ayrıca araştırmada yaş ve COVID-19 ile bağlantılı diğer bilinen komorbiditeler hesaba katıldıktan sonra bile kırılganlığın mortalite riskini artırdığını saptanmış. Tüm bulgulardan yola çıkarak kırılganlığın hastalara ilişkin klinik karar aşamasında etkin bir parametre olarak kullanılabileceği önerisinde bulunulmuş. 

Hewitt J, et al. The effect of frailty on survival in patients with COVID-19 (COPE): a multicentre, European, observational cohort study. The Lancet Public Health, 2020. https://doi.org/10.1016/S2468-2667(20)30146-8 

*Bu metin HASUDER adına Prof. Dr. Nazım Ercüment Beyhun, Doç. Dr. Lütfi Saltuk Demir, Dr. Öğretim Üyesi Melike Yavuz, Uzm. Dr. Musa Şahin, Uzm. Dr. Ahmet Naci Emecen, Arş. Gör. Dr. Tülin Çoban, Arş. Gör. Dr. Tuğçe Dartılmak, Arş. Gör. Dr. İrem Dilaver, Arş. Gör. Dr. Aslı Ata Teneler, Arş. Gör. Dr. Güzin Özbey, Arş. Gör. Dr. Atalay Aktuna, Arş. Gör. Dr. Selva Dilan Gölbaşı ve Arş. Gör. Dr. Dilek Ener tarafından hazırlanmıştır.  

Paylaş

You May Also Like

HASUDER Yeni Koronavirüs (COVID-19) Haber Postası (25.08.2020)

HASUDER Yeni Koronavirüs (COVID-19) Haber Postası (30.04.2020)

HASUDER Yeni Koronavirüs (COVID-19) Haber Postası (05.05.2020)