Korona Postası 8 Haziran 2020 PDFİndir
Kesin Olgu*: Türkiye (170.132) Dünya (6.799.713) Ölüm*: Türkiye (4.692) Dünya (397.388)
*7 Haziran 2020 itibariyle açıklanan verilerdir.

Haftanın HASUDER Önerisi

Aşılarımızı ihmal etmeyelim!

Pandemi sürecinde çocuklarımızın ya da kendimizin aşılarını ihmal etmemek gerekir. Doktorunuzla-Aile Hekiminizle Aşı durumunuzu görüşün, eksik aşılarınızı-çocuklarınızın eksik aşılarını tamamlayın. 

#AşıCandır
#AşıHayatKurtarır
#AşıyaDevam

(Aşağıdaki sekmelere tıklayarak ilgili başlığın içeriğini görebilirsiniz.)

Dünyadan Haberler

DSÖ Durum Raporlarında Öne Çıkanlar (1-7 Haziran 2020) WHO Situation Reports 133-139

  • DSÖ, geçici olarak COVID-19 ile ilişkilendirilen, çocuklarda ve ergenlerde şüpheli multisistem inflamatuar sendromu (MIS) vakaları için bir vaka raporu formu yayımladı (01.06.2020). Burada
  • Şu an itibariyle COVID-19’a yönelik 120’den fazla aday aşı çalışması vardır. Ayrıntılı bilgi için ‘Subject in Focus’ başlığına bakınız. 
  • 1 Haziran’da düzenlediği basın toplantısında DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros, COVID-19 salgınının, birçok ülkede, bulaşıcı olmayan hastalıkların tedavisi için verilen hizmetlerde aksamalara yol açtığını vurguladı. COVID-19 müdahalesi, bu hastalıklarla yaşayan insanların sağlık bakımı ihtiyaçlarını içermelidir. 
  • DSÖ, pandemi sırasında yüksek kaliteli ve zorunlu sağlık hizmetlerine erişimi yeniden organize etmek ve güvenli bir şekilde korumak amacıyla, ülkelerin ulusal, alt-bölgesel ve yerel düzeylerde alabileceği pratik eylemler için öneriler sunan,temel sağlık hizmetlerinin sürdürülmesi konusunda yeni bir operasyonel rehber yayımladı (01.06.2020). 
  • Temel psikososyal destek becerileri, her ruh sağlığı ve psikososyal destek müdahalesinin merkezinde yer almaktadır. COVID-19 müdahalesine katılan herkese yardımcı olmak için DSÖ, temel psikososyal beceriler hakkında bir rehber yayımladı. 
  • Rekor sayıda ülke, rahatsız edici antimikrobiyal direnç oranlarını ortaya koyan verilere katkıda bulundu. DSÖ bu eğilimin, COVID-19 salgını sırasında uygunsuz antibiyotik kullanımı ile daha da artacağından endişe duymaktadır (01.06.2020). Haberi okumak için
  • DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros, 5 Haziran’daki basın toplantısında, COVID-19’un kontrolü için maske kullanımı konusundaki rehberin güncellendiğini belirtti. Halka yönelik daha fazla bilgi için tıklayınız.
  • Dijital araçlar, COVID-19’a yönelik temas izlemeyi güçlendirmek için fırsatlar sunmaktadır. DSÖ, dijital araçları temas izleme yöntemlerine entegre etmeyle ilgili öneriler, fırsatlar ve zorlukları içeren geçici bir rehber yayımladı (04.06.2020).
  • DSÖ, COVID-19 sürecinde çocuk felci (polio) sürveyans ağı için geçici bir rehber yayımladı (04.06.2020)
  • Avusturya’da COVID-19 ile enfekte olan ve iyileşen bir hemşire, deneyimini ve COVID-19’dan etkilenen hastalarının, meslektaşlarının ve arkadaşlarının ruh halini düzeltmek için bu deneyimi nasıl kullandığını paylaştı (03.06.2020). Kaynak
  • COVID-19 salgınının başlangıcından bu yana, uçak yolculuğu ve uçakla yapılan kargo hizmetleri ciddi şekilde kesintiye uğradı. Salgının etkisini gidermek için, Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü “Kalkış: COVID-19 Halk Sağlığı Krizi Sırasında Hava Yolculuğu için Rehber“ini yayımladı. 
  • Bu yıl 5 Haziran Dünya Çevre Günü‘nde, dünyanın dört bir yanındaki insanlar biyolojik çeşitliliği kutladılar ve insanın çevre üzerindeki etkisi insanlarda ortaya çıkan bulaşıcı hastalık riskini artırdığı için (ortaya çıkan bulaşıcı hastalıkların %60’ından fazlası hayvanlardan kaynaklanıyor, çoğunlukla da yaban hayatından) doğanın korunması çağrısında bulundular. Gelecekteki salgınların riskini azaltmak için COVID-19 sonrası iyileşme sürecinde çevre üzerindeki etkimizi azaltma ihtiyacı vurgulanmaktadır (05.06.2020). Kaynak
  • DSÖ, pandeminin evrimini ve COVID-19 hakkındaki en son DSÖ önerilerini yansıtan, COVID-19 sürecinde kitlesel toplantılar için temel planlama önerileri hakkında güncellenmiş geçici bir rehber yayımladı (29.05.2020).  
  • DSÖ Avrupa Bölge Ofisi ve Orta Avrupa Girişimi tarafından COVID-19 müdahalesinin bölgesel koordinasyonunu güçlendirmek ve pandeminin etkisini azaltmak için ortak bir görev gücü oluşturuldu (05.06.2020). Kaynak
  • Bu yıl 7 Haziran Dünya Gıda Güvenliği Günü’nde, DSÖ Avrupa Bölge Ofisi, her bireyin gıda kaynaklı hastalıkları önlemek için bilmesi gereken temel prensipler olan “Güvenli Gıda için Beş Anahtar”ı hatırlattı.

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (Centers for Disease Control and Prevention, CDC)

Avrupa Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (European Center for Disease Control and Prevention, ECDC)

Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (U.S. Food and Drug Administration, FDA)

  • FDA, COVID-19 için Potansiyel Önleme ve Tedavilerin Düzenleyici Terminolojisini Anlama adıyla bir Tüketici Güncellemesi yayımladı. Bilim adamları, koronavirüsün önlenmesi veya tedavisine yönelik bir dizi potansiyel ilaç geliştirmek için çok çalışıyorlar, ancak şu anda hiçbiri FDA tarafından bu amaçlar için onaylanmadı. Potansiyel tedavileri tanımlamak için kullanılan dil kafa karıştırıcı olabilmektedir. Bu Tüketici Güncellemesi bazı yasal terminolojileri açıklamaktadır.
  • FDA, geçerlilik çalışmasının bir parçası olarak kitlerin antikor testi performans verilerini halka açık hale getirdi. Burada
  • FDA, COVID-19 ile mücadelede farklı test kategorilerini açıklayan yeni bir video yayımladı (04.06.2020).
  • 3 Haziran 2020’de FDA, yoğun bakım ortamında tedavi sırasında başlangıçta entübe ve mekanik ventilayona bağlı hastaların sedasyonu ve entübe edilmemiş hastaların cerrahi ve diğer prosedürler öncesinde ve/veya sırasında sedasyonu için endike olan %0.9 sodyum klorür enjeksiyonunda deksmedetomidin hidroklorür (ANDA 209307) için yeni bir ilaç uygulamasını onayladı (04.06.2020). İlacın en yaygın yan etkileri hipotansiyon, bradikardi ve ağız kuruluğudur.
  • FDA tarafından invaziv olmayan izleme cihazlarının kullanılabilirliğini ve kapasitesini genişleten yeni bir rehber yayımlandı.
  • FDA, ne tür solunum cihazlarının tekrar kullanılmak üzere dekontamine edilebileceğini revize ederek acil durum kullanım yetkilerini yeniden düzenledi (07.06.2020). Kaynak

Türkiye’den Haberler

Tablo 1. Günlük Test Sayısı, Vaka ve Ölüm Sayıları ile İlgili Veriler

Pozitiflik Oranı (%) = (Günlük Yeni Vaka Sayısı / Günlük Test Sayısı) x 100
Vaka-Fatalite Oranı (%) = (Kümülatif Ölüm Sayısı / Kümülatif Vaka Sayısı) x 100 Kaynak

Grafik 1. Kümülatif Vaka Sayısı ve Enfeksiyon Hızı

(Grafik üzerinde gezinerek rakamları görebilirsiniz)

 HASUDER tarafından hazırlanmıştır (07.06.2020)
Kümülatif Vaka Enfeksiyon Hızı = Kümülatif Vaka Sayısı / TÜİK Türkiye Nüfusu x 1.000.000 
*Bu grafik Sağlık Bakanlığının duyurduğu günlük verilere göre hazırlanmaktadır. Vaka sayıları toplumdaki tüm vakaları değil test yapılıp sonucu pozitif çıkan kişileri göstermektedir. Ayrıca hesaplanan hızlarda kullanılan payda TÜİK 2020 ADNKS toplam Türkiye nüfusudur. Hastalığı geçirip immünite oluşturan gruptaki kişi sayısı görece çok az olduğu için paydadan çıkarılmamış; ihmal edilmiştir. Değerlendirmelerin bu kısıtlılıklar dikkate alınarak yapılması önerilmektedir.

Grafik 2. Yeni Vaka Sayısı ve Enfeksiyon Hızı

(Grafik üzerinde gezinerek rakamları görebilirsiniz)

HASUDER tarafından hazırlanmıştır (07.06.2020)
Yeni Vaka Enfeksiyon Hızı = Günlük Yeni Vaka Sayısı / TÜİK Türkiye Nüfusu x 1.000.000 
*Bu grafik Sağlık Bakanlığının duyurduğu günlük verilere göre hazırlanmaktadır. Vaka sayıları toplumdaki tüm vakaları değil test yapılıp sonucu pozitif çıkan kişileri göstermektedir. Ayrıca hesaplanan hızlarda kullanılan payda TÜİK 2020 ADNKS toplam Türkiye nüfusudur. Hastalığı geçirip immünite oluşturan gruptaki kişi sayısı görece çok az olduğu için paydadan çıkarılmamış; ihmal edilmiştir. Değerlendirmelerin bu kısıtlılıklar dikkate alınarak yapılması önerilmektedir.

Grafik 3. Yeni Vaka Salgın Eğrisi

COVID-19 Yeni Vaka Salgın Eğrisi – 08.06.2020
 HASUDER tarafından hazırlanmıştır (07.06.2020)
Grafik R (https://www.R-project.org), “incidence”* paketi kullanılarak hazırlanmıştır.
*Kamvar, Zhian N., et al. “Epidemic curves made easy using the R package incidence.” F1000Research 8 (2019).
Log-lineer regresyon eğrilerinin oluşturulmasında kullanılan yöntem için:
https://cran.r-project.org/web/packages/incidence/vignettes/overview.html#modelling-incidence

Kamu Kurumları 

Resmi Gazete

  • “COVID-19 Kapsamında Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Normalleşme ve Alınacak Tedbirler” konulu 2020/8 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’nde (29.05.2020):
    • Çalıştırılma biçimlerine bakılmaksızın kamu kurum ve kuruluşlarında (Sağlık Bakanlığı ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı hariç) çalışan yönetici kadro ve pozisyonunda bulunanlar hariç 60 yaş ve üzerinde olanlar ile sağlık bakanlığının belirlediği kronik hastalığı bulunanların idari izinli sayılacağı,
    • İdari izinli sayılanların bu sürede görevlerini fiilen yerine getirdiklerinin sayılacağı, bu kişilerin mali ve sosyal hak ve yardımları ile diğer özlük haklarının saklı kalacağı,
    • Bu personelin amirinin izni dışında görev mahallinden ayrılmayacağı ve hizmetine ihtiyaç duyulanların çağırıldıkları anda görevlerine dönecekleri belirtildi. Kaynak

T.C. Cumhurbaşkanlığı

  • Cumhurbaşkanı Erdoğan, Millet Bahçeleri Toplu Açılış Töreni’nde yaptığı konuşmada (05.06.2020);
    • Sağlık Bakanlığının önerisi ve İçişleri Bakanlığının genelgesiyle bu hafta sonu da 15 ilde sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacağının önceki gece ilan edildiğini,
    • Vatandaşlardan aldıkları değerlendirmelerin kendilerini kararı yeniden gözden geçirmeye yönelttiğini, 
    • Bunun için Cumhurbaşkanı olarak 15 ilde uygulanacağı ilan edilen hafta sonu sokağa çıkma kısıtlamasının uygulamasını iptal etme kararı aldıklarını açıkladı. Kaynak
  • Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü tarafından gönderilen 66836956-010.07.01-19531 sayılı “İdari izin” konulu yazıda:
    • COVID-19 salgınının ülkede yayılımının en aza indirilmesi amacıyla kamu kurum ve kuruluşlarında (Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı hariç) istihdam şekline bakılmaksızın görev yapan hamile personelin, gebeliğinin 24. haftasından 32. haftasına kadar olan süre içerisinde idari izinli sayılmasının Sayın Cumhurbaşkanı tarafından uygun görüldüğü bildirildi.

T.C. Sağlık Bakanlığı

  • Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 02.06.2020 tarihinde 14500235-403.99 sayısı “COVID-19 Hastalığı İçin Risk Grubunda Olan Kronik Hastalıklar” konusu ile gönderilen resmi yazıda:
    • Kamu çalışanlarından idari izne esas olmak üzere COVID-19 hastalığı için risk grubunda olan kronik hastalıkların; 
      • halen immünsüpressif tedavi alanlar, 
      • metastatik ve/veya kemoterapi/radyoterapi alan kanser hastaları, 
      • kornea nakli hariç solid organ nakli, 
      • kemik iliği/kök hücre nakli yapılan hastalar, 
      • kronik obstrüktif veya destrüktif akciğer hastalığı veya status astmatikus hikayesi olan hastalar, 
      • insüline bağlı diyabet ve komplike (serebrovasküler, koroner, böbrek, polinöropati) insüline bağımlı olmayan diabetes mellitus hastaları,
      • komplike hipertansiyon (serebrovasküler, böbrek, konjestif kalp yetmezliği),
      • dekompanse kalp yetmezliği,
      • akut koroner sendrom geçiren hastalar, 
      • kronik karaciğer ve böbrek yetmezliği olan hastalar, 
      • serebrovasküler hastalık (inme, kanama) geçiren hastalar şeklinde Sağlık Bakanlığı tarafından belirlendiği,
    • Bu hastalıkların 01.06.2020 tarihinden önceki 2 (iki) yıl içerisinde 2 (iki) kez aynı tanıyı almış olan kamu çalışanlarına e-nabız sistemi üzerinden “İdari izne esas COVID-19 hastalığı için risk grubunda olan kronik hastalık durum belgesi” üretileceği,
    • Sistem üzerinden bu belgeyi alamayan kişilerin mevcut hastalık raporlarıyla kayıtlı olduğu aile hekimine müracaat ederek, aile hekimi tarafından “COVID-19 idari izin” tanısı ile durum bildirir tek hekim raporu düzenleneceği bildirildi. Kaynak 
  • Bakan Koca, Sağlık Bakanlığı ve kamu çalışanı tüm kadınların hamilelik izninin Cumhurbaşkanının talimatıyla 8 hafta uzatıldığını, idari iznin 32. hafta yerine hamileliğin 24. haftasından itibaren başlayacağını açıkladı (02.06.2020). Kaynak
  • Bakan Koca, Rusya Federasyonu Sağlık Bakanı Dr. Mikhail Murashko ile video konferans yöntemiyle yaptığı görüşmede (02.06.2020);
    • Türkiye’de 22 merkezde COVID-19 aşısı üretmek için çalışmaların devam ettiğini, 4 merkezde ise hayvan deneyleri aşamasına gelindiğini ifade etti.
    • Bundan sonraki süreçte iki ülke bilim insanlarının aşı konusunda ortak çalışma yürüteceği,
    • Perşembe günü (4 Haziran), Sağlık Bakanlığı Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) Aşı Ensitüsü Bilim Kurulu ile Rus bilim insanları arasında ilk toplantının yapılacağı belirtildi. Kaynak
  • Bakan Koca, Koronavirüs Bilim Kurulu toplantısı sonrası yaptığı açıklamada (03.06.2020);
    • Bu normalleşme döneminde; 
      • Salgının sona erdiği inancı, 
      • Tedavide elde edilen başarıya güvenerek hastalığın ciddiyetinin unutulması,
      • Risk grubunda olanların tedbirleri gevşetmesi olarak üç zorluk olduğunu,
    • Mevcut şartlarda ikinci dalga beklemediklerini belirtti. Kaynak
  • Bakan Koca, Mart ayında vakaların %23’ünün hastaneye yatırılan hastalar olduğunu, şu an ise vakaların %2,31’inin hastaneye yatırıldığını açıkladı (04.06.2020). Kaynak
  • “COVID-19 Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi” güncellendi (04.06.2020).
  • Bakanlığın COVID-19 bilgi sayfasındaki COVID-19 rehberi 7 başlık altında güncellendi. Kaynak
  • Bakan Koca, Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin Ankara büyükelçileriyle yaptığı video konferans toplantısında (05.06.2020);
    • Son bir ayda ölen vatandaşların yaş ortalamasının 74,6 olduğunu,
    • Toplam ölümlerin yüzde 93’ünün 65 yaş üstü olduğunu,
    • Erken tedavi protokolleri sayesinde yatan hastalardaki pnömoni gelişme oranının yüzde 60’tan yüzde 3’e düşürdüklerini, bu sayede yoğun bakıma giren hastalarda da vefat oranının yüzde 58’den yüzde 7’ye kadar düştüğünü,
    • Kısıtlamaların kalkmasıyla Türkiye’ye 10 gün içinde 1.000’den fazla uluslararası hasta geldiğini belirtti. Kaynak

T.C. İçişleri Bakanlığı

  • İller İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından gönderilen 89780865-153-E.8567 sayılı “Şehiriçi ve Şehirler Arası Yolcu Taşımacılığı” konulu yazıda (01.06.2020):
    • Tüm şehir içi çalışan toplu taşıma araçlarında ve personel servislerinde araç ruhsatında belirtilen yolcu taşıma kapasitesinin yüzde 50’si oranında yolcu kabul edileceği yönündeki talimatınyürürlükten kaldırıldığı,
    • Kent içi ulaşım araçlarına (minibüs, dolmuş, halk otobüsü ve belediye otobüsleri gibi) ayakta yolcu alınmayacağı, bu araçlarda karşılıklı dörtlü koltukların ikisinin kullanılmayacağı, yolcuların yüz yüze gelmeyecek şekilde çapraz oturacağı,
    • Metro, metrobüs ve tramvay gibi farklı özelliği veya niteliği olan toplu taşıma araçlarında ayakta yolcu alınıp alınmayacağı, güvenli mesafe kurallarına uyma koşuluyla hangi oranda ayakta yolcu alınabileceğinin il ve ilçe hıfzıssıhha kurullarının kararı doğrultusunda belirleneceği bildirildi. 

T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı

  • Bakan Selçuk, evde bakım yardımından ve engelli aylıklarından yararlanan engellilerin, rapor sürelerinin bitmesi durumunda mağduriyet yaşamaması için, mevcut raporların ikinci bir duyuruya kadar geçerli kabul edileceğini açıkladı (02.06.2020). Kaynak 
  • Bakanlık, COVID-19 pandemisi nedeniyle 22 Mart tarihinde başlayan kamuda esnek çalışma modelinin sona ermesiyle, kamu kurum ve kuruluşlarında alınması gereken önlemleri belirledi (02.06.2020). İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve tüm bakanlıklara gönderilen tedbirler:
    • Servis araçları ile hizmete mahsus tüm araçların taşıma kapasitesi sosyal mesafe kuralları gözetilerek belirlenecek.
    • Araçlarda el antiseptiği ve tek kullanımlık maske bulundurulacak.
    • Olası yığılmaların önüne geçilmesi için servis hareket saatleri yeniden belirlenecek.
    • İş yerlerine girişlerde tüm çalışanların temassız ateş ölçer ile vücut sıcaklıkları kontrol edilecek. Geçiş kontrol sistemi bulunan işyerlerinde bulaşma riskine karşı temassız sistemler kullanılacak.
    • Sosyal mesafeyi sağlamaya dönük kurum girişlerinde geçiş işaretlemeleri yapılacak.
    • Bina girişleri ile asansör kabini ve katlarda bilgilendirme panolarına yeni tip koronavirüs salgınından korunma yöntemlerine ilişkin güncel bilgiler paylaşılacak.
    • Ofisler ve toplantı odaları ile tuvaletler, asansör, merdiven trabzanları, kapı kolları ve elle sık temas edilen çalışma ortamındaki ekranlı araçlar ile bilgisayar klavyeleri, fare ve telefon gibi ekipmanlar dezenfekte edilecek.
    • Ofisler sık aralıklarla doğal yollarla havalandırılacak. Havalandırma sistemleri yeniden gözden geçirilecek.
    • Toplantı, görüşme ve eğitimler de çevrimiçi veya telekonferans görüşmesi yoluyla yapılacak.
    • Sosyal mesafenin sağlanamadığı ofis ortamlarında çalışanlar için yeniden düzenlemeye gidilecek. Tüm personel çalışma müddetince maske kullanacak.
    • Yemekhanelerde yeni dönemde düzenlemeye gidilecek. Daha az sayıda kişinin bir arada bulunmasını sağlayacak şekilde yemek saatleri ve masa düzeni ayarlanacak.
    • Yemekhane girişlerinde uygun zemin işaretlemeleri yardımıyla sosyal mesafe korunacak. Tek kullanımlık ürünlerle kumanya verilecek. Ortak kullanım alanındaki su sebilleri ve çay makinaları kullanılmayacak. Kaynak
  • Bakan Selçuk, COVID-19 pandemisi nedeniyle 16 Mart tarihinde ara verilen Mesleki Yeterlilik Sınavlarının, 3 Haziran itibariyle yeniden başladığını açıkladı (03.06.2020). Kaynak
  • Bakanlık ve Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası (İNTES) işbirliğiyle inşaatlarda daha etkin tedbirler için teknik çalışma grubu kuruldu (05.06.2020). Kaynak

T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı

  • Bakan Karaismailoğlu, 4 Haziran 2020’de yaptığı açıklamada;
    • Haziran ayında kademeli olarak, 40 ayrı ülkeye uçuşların başlatılmasının planlandığını,
    • İlk aşamada, dış hat uçuşlarının karşılıklı açılması ile ilgili 15 ülke (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Avusturya, Litvanya, Sırbistan, Kazakistan, Arnavutluk, Beyaz Rusya (Belarus), Birleşik Arap Emirlikleri, Moldova, Özbekistan, Ukrayna, Fas, Ürdün, Sudan ve İtalya) ile ön mutabakat yapıldığını,
    • Haziran ayında kademeli olarak başlatılacak dış hat uçuşlarının;
      • 10 Haziran itibariyle, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Bahreyn, Bulgaristan, Katar, Yunanistan,
      • 15 Haziran itibariyle, Almanya, Avusturya, Azerbaycan, Çek Cumhuriyeti (Çekya), Hırvatistan, Hong Kong, İsviçre, Japonya, Kuzey Makedonya Cumhuriyeti, Litvanya, Macaristan, Polonya, Romanya, Sırbistan, Singapur, Slovenya, Tacikistan,
      • 20 Haziran itibariyle, Hollanda, Kazakistan,
      • 22 Haziran itibariyle, Arnavutluk, Bosna Hersek, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Güney Kore, İrlanda, Karadağ, Kırgızistan, Letonya, Lüksemburg, Norveç, Slovakya ve
      • 25 Haziran itibariyle, Belçika olduğunu,
    • Sağlık Bakanlığı tarafından 20 Mayıs tarihinde alınan karar çerçevesinde salgın kapsamında;
      • Yurt dışından yeni gelecek kişilerin havalimanı içinde belirlenen alanlarda muayenelerinin yapılacağını,
      • Muayene yapılan kişilerin iletişim ve adres bilgilerinin Halk Sağlığı Yönetim Sistemi’ne (HSYS) sınır girişi bölümünde kayıt altına alınacağını,
      • Şüpheli görülen kişilerin, havalimanlarında izolasyon alanına alınacağını ve 112 aracılığıyla ilgili şehirlerin İl Sağlık Müdürlüğü tarafından belirlenen hastaneye yönlendirileceğini,
      • Yapılan değerlendirmede herhangi bir semptom belirlenemeyen kişilere onam formları imzalatılacağını ve kendi imkanlarıyla evlerine ulaşmalarının, kendi evlerinde 14 günlük izolasyonlarının sağlanacağını, bu süre içinde aile hekimleri tarafından izlemlerinin yapılacağını, “Evde KOVID-19 Hastası/Temaslısı İzlem (Karantina) Bilgilendirme ve Onam Formu”nun doldurulacağını,
    • Havalimanlarında yolculara uygulanacak testlerin, ücret durumu ve sonuçları pozitif çıkan yolculara ilişkin işlemler ve süreçlerin Sağlık Bakanlığı, Hudut ve Sahiller Genel Müdürlüğü, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü ve İl Sağlık Müdürlüklerinin koordinasyonunda gerçekleştirileceğini belirtti. Kaynak
  • Bakan, daha önce sertifikasını alan 6 havalimanına ek olarak 47 havalimanının daha sertifika aldığını, toplamda 53 havalimanının sertifalandırıldığını açıkladı (05.06.2020). Kaynak
  • Bakan, vatandaşların talepleri doğrultusunda 8 Haziran 2020 tarihinden başlamak üzere Ankara-Söğütlüçeşme-Ankara arasında 4 adet daha trenin sefere konularak toplam Yüksek Hızlı Tren (YHT) adedinin 16’dan 20’ye çıkarıldığını açıkladı (05.06.2020). Kaynak

T.C. Adalet Bakanlığı

  • Bakanlık, COVID-19 nedeni ile ertelediği avukatlık adli yargı, idari yargı, adli yargı hakim ve savcı adaylığı mülakatlarının 15 Haziran-29 Temmuz 2020 tarihleri arasında yapılacağını duyurdu (02.06.2020). Kaynak

T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı

  • Bakan Kasapoğlu, pandemi sürecinde 76 ildeki 177 bakanlık yurdunda, dünyanın 97 farklı ülkesinden gelen toplamda 77 bin 441 vatandaşa ev sahipliği yaptıklarını, yurtların gençler için tekrar hazırlamaya başladıklarını açıkladı (03.06.2020). Kaynak

T.C. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB)

  • Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından (23.05.2020):
  • Bakan Selçuk, Liselere Geçiş Sistemi (LGS) güncellenen başvuru kılavuzuna yönelik yaptığı açıklamada (29.05.2020); 
    • Koronavirüs tedavisi görmekte olan öğrencilere hastanelerde sınav hizmeti sunulabileceğini,
    • “Sınav Tedbir Hizmeti” alınabilmesi için dilekçe ve mazeret durumunu bildiren belgeler ile il veya ilçe millî eğitim müdürlüklerine başvuru yapılması gerektiğini belirtti. Kaynak
  • Kocaeli-İzmit Mesleki Ve Teknik Anadolu Lisesi Taşınabilir Mekanik Solunum Cihazı (Ventilatör) geliştirildi (29.05.2020). Kaynak
  • LGS kapsamında yapılacak merkezi sınavda öğrencilerin sağlığının korunması için iki yeni önlem daha alındı (01.06.2020):
    • Önceki yıllarda sınavdan 1 saat sonra öğrenciler tarafından alınan soru kitapçıkları, bu yıl 22 Haziran Pazartesi gününden itibaren geri verilecek.
    • Soru kitapçıkları ve cevap kağıtlarını dağıtan sınav görevlileri cerrahi eldiven kullanacak. Kaynak
  • Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürü Muammer Yıldız yaptığı açıklamada (01.06.2020);
    • Özel okulların 19 Haziran’a kadar uzaktan eğitime devam edeceğini, 
    • 15 Ağustos’tan sonra 3 haftadan az olmamak kaydıyla yüz yüze telafi eğitimi yapılabileceğini,
    • Özel öğretim kurslarının velilerin istemesi halinde gerekli önlemler alınarak 1 Haziran’dan itibaren, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinin ise eğitimlere 15 Haziran’dan itibaren başlayabileceğini belirtti. Kaynak
  • Özel öğretim kurumları için “Yüzyüze Telafi Eğitimi”nin detayları paylaşıldı (02.06.2020). Burada
  • Salgın sürecinde normalleşmeye geçiş ile birlikte kreş, gündüz bakımevi ve özel okul öncesi kurumlarının ardından resmi okul öncesi kurumların da yeterli talep olması halinde 19 Haziran Cuma gününe kadar hizmet sunabilmesine karar verildi (02.06.2020). Kaynak
  • Bakan Selçuk, 31 Ağustos Pazartesi günü başlayacak olan yüz yüze telafi eğitimlerinin üç hafta süreceğini ve ders yılının başlamasıyla birlikte destekleme ve yetiştirme kursları aracılığıyla yıl boyu devam edeceğini açıkladı (03.06.2020). Kaynak
  • Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğüne bağlı olgunlaşma enstitüleri, çocukların yaş, cinsiyet ve gözlük kullanımını da dikkate alarak onlara özel maske ile siperlik üretimine başladı (05.06.2020). Kaynak

T.C. Ticaret Bakanlığı

  • Bakan Pekcan, COVID-19 pandemisi nedeniyle bir süredir kapalı olan başta Habur ve Gürbulak olmak üzere İran ve Irak’a açılan gümrük kapılarının uluslararası yük taşımacılığına yeniden açıldığını açıkladı (04.06.2020). Kaynak

Türk Hava Yolları (THY)

  • THY, güvenli seyahat standartlarını paylaştı (02.06.2020). Kaynak

Meslek Örgütleri ve Dernekler 

İstanbul Tabip Odası (İTO)

  • İTO Aile Hekimleri Komisyonunun 25 Mayıs 2020’de bir toplantı gerçekleştirdiği açıklandı. Açıklamada katılımcıların salgının ilerleyen dönemleri ile ilgili görüş ve önerilerine yer verildi (01.06.2020). Kaynak
  • TTB, İTO ve TTB-Uzmanlık Dernekleri Eşgüdüm Kurulu tarafından 19 Mayıs 2020 tarihinde gerçekleştirilen “COVID-19 Pandemisinde Yeniden Açılma Sürecinde Elektif Cerrahiler” toplantısının sonuç raporu yayımlandı (02.06.2020). Kaynak
  • İTO tarafından “Korona Günlerinde İstanbul’da Sağlık-VIII 4 Mayıs-31 Mayıs Raporu” yayımlandı (02.06.2020). Kaynak
  • Pandemi sürecinde sağlık çalışanlarına yapılan ek ödemelerin, performans sistemi baz alınarak adaletsiz biçimde yapılmasına karşı İstanbul Dişhekimleri Odası, İTO, Devrimci Sağlık-İş, SES İstanbul Şubeleri ve TÜM RAD-DER tarafından 3 Haziran 2020’de Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde ortak bir basın açıklaması gerçekleştirildiği duyuruldu (04.06.2020). Kaynak
  • İTO tarafından, Sağlık Bakanlığı ve Bilim Kurulu önerilerine istinaden İçişleri Bakanlığı tarafından 04.06.2020 tarihinde ilan edilen sokağa çıkma yasağının Cumhurbaşkanı tarafından iptal kararının eleştirildiği bir açıklama yayımlandı (05.06.2020). Kaynak

Ankara Tabip Odası (ATO)

  • ATO, DİSK Ankara Bölge Temsilciliği, KESK Ankara Şubeler Platformu, TMMOB Ankara İkk (İl koordinasyon kurulu), ASMMO Ankara Şube tarafından 01 Haziran 2020 Pazartesi günü yapılan ortak açıklama ile COVID-19 pandemisinin henüz kontrol altına alınmadığı; LGS ve YKS sınavlarının ertelenmesi gerektiği belirtildi (01.06.2020). Kaynak
  • 02 Haziran 2020 tarihi itibariyle, ATO tarafından ulaşılan ve teyit edilen, Ankara’da görev yapan COVID-19 (+) tanısı alan sağlık çalışanlarının sayısı 391’e yükseldiği açıklandı (02.06.2020). Kaynak
  • ATO tarafından, 29 Mayıs tarihli 2020/8 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesinde belirtilen ve diğer kurumlarda izinli olması uygun görülen; kronik hastalığı ve yüksek risk grubunda olan sağlık çalışanlarının kurumlarına vermeleri için bir dilekçe örneği hazırlandığı duyuruldu (01.06.2020). Kaynak

İzmir Tabip Odası

  • İzmir Tabip Odası İşçi Sağlığı ve İşyeri Hekimliği Komisyonu tarafından kamu kurum ve kuruluşlarında kronik hastalığı bulunan çalışanların idari izinli sayılmasına ilişkin düzenleme ile birlikte özel sektörde aktif sigortalı çalışan işçiler için de Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından bir düzenleme yapılması gerektiği açıklandı (02.06.2020). Kaynak
  • İzmir Tabip Odası, kamu çalışanlarına yönelik yürürlüğe giren uygulama ile ilgili olarak; “Kronik Hastalık Durum Belgesi”nin e-nabız sisteminden alınamaması durumunda, Aile Hekimlerinden “COVID-19 idari izin” tanısı ile rapor düzenlenmesinin hatalı bir uygulama olduğunu açıkladı (04.06.2020). Kaynak
  • İzmir Tabip Odası, 4 Haziran 2020 tarihinde,  “Normalleşme sonrası nasıl çalışmalıyız?”  konulu Hekim Meclisi Olağan Toplantısının gerçekleştirildiğini, toplantı notları ile birlikte açıkladı. (06.06.2020) Kaynak

Türk Toraks Derneği (TTD)

  • TTD, derneğin COVID-19 ile ilgili elektronik kitaplarının yayına açıldığını; web sayfasında Toraks Kitapları bölümüne eklendiğini duyurdu (04.06.2020). Kaynak
  • TTD tarafından 5 Haziran Dünya Çevre Günü kapsamında “Dünya Çevre Gününe COVID-19 Pandemisiyle Bakış” adlı bir bildiri yayımlandı (05.06.2020). Kaynak

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK)

  • Haftalık KLİMİK Bülteninin son sayısının yayımlandığı duyuruldu (02.06.2020). Kaynak
  • KLİMİK tarafından, 9 Haziran 2020 Salı günü, 21.00-22.30 saatleri arasında “COVID-19 Günlerinde Hayat” konulu web konferansı yapılacağı duyuruldu (04.06.2020). Kaynak
  • KLİMİK tarafından, 12 Haziran 2020 Cuma günü, 12.15-13.15 saatleri arasında “Solid Organ Nakli ve COVID-19” konulu web konferansı yapılacağı duyuruldu (04.06.2020). Kaynak

Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF)

  • AHEF Pandemi Çalışma Grubu, salgında saha uygulamalarına dair görüş ve önerilerini açıkladı (31.05.2020). Kaynak
  • AHEF, “İl girişi ve 65 yaş üstü seyahat” izlemlerinin bilimsel bir anlamı olmadığı ve pandemi kontrolüne bir katkı sağlamadığı görüşünde olduklarını açıkladı (01.06.2020). Kaynak
  • AHEF tarafından, kamu çalışanları için “İdari izne esas COVID-19 hastalığı için risk grubunda olan kronik hastalık durum belgesi”nin her risk grubunda birey için e-nabız üzerinden alınabilir hale getirilmesi gerektiği; mevcut haliyle uygulamada aile hekimlerinden rapor almanın uygun bulunmadığı açıklandı (02.06.2020). Kaynak

Türk Eczacıları Birliği (TEB)

  • TEB, cerrahi maskelerin eczanelerden satışı ile ilgili olarak Ticaret Bakanlığından bilgi talep edildiğini; Bakanlık tarafından, cerrahi maskelerin adet fiyatının KDV dahil en fazla 1 (bir) Türk Lirası olması ve gerekli hijyen koşullarının sağlanması kaydıyla farklı formlarda (tekli, 5’li, 10’lu veya 50’li vb.) satışa sunulmasının uygun olacağının değerlendirildiğini açıkladı (05.06.2020). Kaynak

HASUDER’den Haberler

  • “Günün Konusu” bölümünde Prof. Dr. Dilek Aslan bu hafta “Güncel bazı tespitler ve öneriler” konulu içeriği paylaştı. Okumak için
  • Prof. Dr. Kayıhan Pala, Karantinatv Youtube Kanalına konuk oldu. İzlemek için
  • Prof. Dr. Nur Baran Aksakal, NTV’ye konuk oldu. İzlemek için
  • Prof. Dr. Selma Karabey, Mavi Kalem Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği’nin Youtube Kanalına konuk oldu. İzlemek için
  • Prof. Dr. Ahmet Saltık, Tele 1’in konuğu oldu. İzlemek için
  • Prof. Dr. Kayıhan Pala, Medyascope Youtube Kanalına konuk oldu. İzlemek için, Okumak için
  • Prof. Dr. Nur Baran Aksakal, DHA’ya kuaförlerde dikkat edilmesi gerekenlerle ilgili bir demeç verdi. İzlemek için
  • Prof. Dr. Nur Baran Aksakal, DHA’ya virüsün bulaşması açısından en riskli alanları (asansörler ve apartman kapıları) anlattığı bir demeç verdi. İzlemek ve Okumak için
  • Prof. Dr. Kayıhan Pala, Halk TV’ye konuk oldu. İzlemek için
  • Prof. Dr. Kayıhan Pala, As TV’ye konuk oldu. İzlemek için 
  • Uzm. Dr. Ayşe Gülsen Teker’in gerçekleştirdiği Pandemi Günleri Sohbetleri’nin bu haftaki konuğu Niğde Merkez TSM Sorumlu Hekimi ve İl Pandemi Koordinasyon Kurulu Üyesi Uzm. Dr. Neşe Yakşi oldu. Okumak için

Okuma Önerisi

İlaç dışı müdahalelerin, Birleşik Krallık’taki COVID-19 vakaları, ölümleri ve hastane hizmetlerine olan talebin üzerine etkileri: bir modelleme çalışması

Bu çalışmada İngiltere, Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda’daki 186 ilçe düzeyinde idari birimde, toplam 66.4 milyon insan izlenerek, çeşitli müdahale senaryolarını keşfetmek için stokastik yaşa göre gruplandırılmış bir bulaş modeli kullanılmış. Modellenen dört temel müdahale; okulların kapatılması, sosyal mesafe, 70 yaş ve üzerindeki insanların korunması, semptomatik vakaların kendilerini izole etmesiymiş. Ayrıca, bu müdahalelerin kombinasyonunun yanı sıra; tekrarlanan süreler boyunca ev dışındaki temasları önemli ölçüde sınırlayan, aşamalı sokağa çıkma kısıtlamalarına sahip yoğun müdahalelerin olduğu bir program da modellenmiş. 

Aralık 2021’e kadar İngiltere’de COVID-19 nedeniyle medyan 23 milyon (%95 tahmin aralığı 13-30) klinik vaka ve 350.000 ölüm (170.000-480.000) yükü öngörülmüş (hiçbir müdahale olmadığında). Dört temel müdahalenin her birinin R0’ı düşürme olasılığının olduğu, ancak yoğun bakım talebinin sağlık hizmeti kapasitesini aşmasını engelleyecek kadar olmadığı bulunmuş. Birleştirilmiş müdahale R0’ın azaltılmasında daha etkiliymiş, ancak R0’ı 1’in yakınına veya altına getirmek için sadece sokağa çıkma kısıtlaması dönemleri yeterliymiş, en sıkı sokağa çıkma kısıtlaması senaryosunda 120.000 vaka (46.000-700.000) ve 50.000 ölüm (9.300-160.000) öngörülmüş. Sağlık hizmeti talebinin kullanılabilirliği aşmasını önlemek için, sokağa çıkma kısıtlaması dönemlerine sahip yoğun müdahalelerin önümüzdeki yılın büyük bir kısmında yapılması gerekeceği belirtilmiş.

Davies N.G, et al. Effects of non-pharmaceutical interventions on COVID-19 cases, deaths, and demand for hospital services in the UK: a modelling study. Lancet Public Health 2020, 2 June 2020. https://doi.org/10.1016/S2468-2667(20)30133-X  

COVID-19’a maruz kalma sonrası profilaksi için randomize hidroksiklorokinin çalışması

COVID-19’a maruz kalma sonrası sonra semptomatik enfeksiyonu önlemek için profilaktik olarak hidroksiklorokin kullanımının etkisini araştırmayı amaçlayan araştırmada, randomize, çift kör, plasebo kontrollü bir çalışma gerçekleştirilmiş. Doğrulanmış COVID-19 vakasına 6 ft’den yakın mesafede 10 dakikadan uzun süreli maruziyeti olan hanehalkı / sağlık çalışanı / diğer mesleki maruziyeti olan kişiler kaydedilerek risk değerlendirmesi yapılmış. Maske ve göz koruması olmaksızın maruz kalma yüksek risk, sadece maskeli maruziyet orta risk olarak kabul edilmiş. Katılımcılar randomize olarak plasebo (407 kişi) ve hidroksiklorokin (414 kişi) grubuna dahil edilmiş.  Hidroksiklorokin grubunda dozaj rejimi, bir kez 800 mg (4 tablet), daha sonra 6 ila 8 saat sonra 600 mg (3 tablet), daha sonra 4 gün boyunca günde 600 mg (3 tablet) olarak uygulanmış (toplam 19 tablet). Takip edilen 821 kişinin 107’si (%13,0) PCR olarak doğrulanmış veya semptom uyumlu COVID-19 tanısı almış. Covid-19 ile uyumlu hastalık insidansı, hidroksiklorokin alan katılımcılar ile plasebo alan katılımcılar arasında anlamlı farklılık göstermemiş. Yan etkiler ise hidroksiklorokin alan grupta daha yaygın olup, ciddi yan etki bildirilmemiş. 

Boulware DR. et al. A Randomized Trial of Hydroxychloroquine as Postexposure Prophylaxis for Covid-19. N Engl J Med. 2020;10.1056/NEJMoa2016638. doi:10.1056/NEJMoa2016638

SARS-CoV-2 ve COVID-19’un kişiden kişiye bulaşmasını önlemek için fiziksel mesafe, maske kullanımı ve göz koruması: sistematik derleme ve metaanaliz

Makalede kişiden kişiye virüs bulaşmasını engellemek için gereken optimum mesafeyi araştırmak ve virüs bulaşmasını önlemede maske kullanımı ve göz korumasının etkisini değerlendirmek amaçlanmıştır. DSÖ ve COVID-19’a özgü 21 standart kaynaktan elde edilen veriler değerlendirilmiş olup araştırma 16 ülke ve altı kıtada 172 gözlemsel çalışmayı (n=25.697) içermektedir. Virüslerin bulaşma riskinin 1 metreden daha az mesafeye kıyasla 1 metre veya daha fazla fiziksel mesafe durumunda daha düşük olduğu ([aOR] 0,18, % 95 CI 0,09-0,38) ve mesafe uzadıkça korumanın arttığı saptanmıştır. Maske kullanımı ([aOR] 0,15, % 95 CI 0,07-0,34) ve gözlerin korunmasının ([aOR] 0,22, % 95 CI 0,12-0,39) enfeksiyon riskinde büyük bir azalmaya neden olabileceği gösterilmiştir. Çalışmanın bulgularının geliştirilecek olan politikalar için modeller ve nicel tahminler sağladığı belirtilmiştir.

Chu D. et al. Physical distancing, face masks, and eye protection to prevent person-to-person transmission of SARS-CoV-2 and COVID-19: a systematic review and meta-analysis. The Lancet 2020. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)31142-9

Retraksiyon: COVID-19 tedavisi için, makrolid eklenerek veya eklenmeksizin, hidroksiklorokin veya klorokin: çok uluslu kayıt analizi

Mehra ve arkadaşları, 22 Mayıs 2020’de The Lancet dergisinde yayınlanan “Hydroxychloroquine or chloroquine with or without a macrolide for treatment of COVID-19: a multinational registry analysis” isimli makaledeki veri ve analizlerin doğruluğu ile ilgili oluşan endişe nedeniyle, birincil veri kaynaklarının doğruluğunu garanti edemediklerini belirterek, makalenin geri çekilmesini talep etmişlerdir.

https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)31324-6/fulltext

*Bu metin HASUDER adına Prof. Dr. Nazım Ercüment Beyhun, Doç. Dr. Lütfi Saltuk Demir, Dr. Öğretim Üyesi Melike Yavuz, Uzm. Dr. Musa Şahin, Uzm. Dr. Ahmet Naci Emecen, Arş. Gör. Dr. Tülin Çoban, Arş. Gör. Dr. Tuğçe Dartılmak, Arş. Gör. Dr. İrem Dilaver, Arş. Gör. Dr. Aslı Ata Teneler, Arş. Gör. Dr. Güzin Özbey ve Arş. Gör. Dr. Atalay Aktuna tarafından hazırlanmıştır.  

Paylaş

You May Also Like

HASUDER Yeni Koronavirüs (COVID-19) Haber Postası (06.07.2020)

HASUDER Yeni Koronavirüs (COVID-19) Haber Postası (09.04.2020)

HASUDER Yeni Koronavirüs (COVID-19) Haber Postası (28.03.2020)