• DSÖ, cezaevi müdürlerinin ve siyasetçilerin, COVID-19’a hızlı ve etkili yanıt verebilmesini desteklemek için bir kontrol listesi hazırladı (07.05.2020).
• DSÖ, sağlık ekiplerinin acil durum hizmetlerini koordine etmek ve güçlendirmek için birçok Afrika ülkesini desteklemektedir (07.05.2020). Burada
• DSÖ Avrupa Bölge Direktörü Dr. Hans Henri P. Kluge, COVID-19 sırasında kişiler arasındaki şiddet olaylarında olan artıştan endişelendiğini dile getirdi ve şiddetin kaçınılmaz olmadığını, önlenebilir olduğunu vurguladı (07.05.2020).Burada 
• Uluslararası Sağlık Tüzüğü (IHR) (2005) Acil Durum Komitesi’nin COVID-19’a dair üçüncü toplantısı gerçekleştirildi (01.05.2020).  Burada
• Bugün, 33. Dünya Sağlık Meclisi tarafından yayınlanan Çiçek Hastalığının Eradikasyonu Bildirgesi’nin 40. yıldönümü kutlandı (08.05.2020). Burada
  • DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros: “Salgın hastalık söz konusu olduğunda, ortak bir sorumluluğumuz ve ortak bir kaderimiz var.” 
  • DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros’un medya açıklaması: Video, Konuşma

• CDC, Sık Sorulan Sorular’ı yayımladı (08.05.2020). Burada
• CDC, Uzun Menzilli Kamyon Sürücülerinin COVID-19 Hakkında Bilmesi Gerekenler ile ilgili kaynakları paylaştı (08.05.2020). Burada
• CDC, COVID-19 Sırasında Halka Açık Havuzlar, Jakuziler ve Su Oyun Alanları İle İlgili Hususlar’ı paylaştı (08.05.2020). Burada
• CDC, COVID-19 ve ABD’de Seyahat ile ilgili önerileri paylaştı (08.05.2020). Burada
• CDC, COVID-19’un Yayılmasını Azaltmaya Yönelik Stratejileri Belirleme ile ilgili hususları paylaştı (08.05.2020). Burada
  • Bu bölüm içinde; kendi başına çevrimiçi eğitim (örn. Seçilmiş okuma listesi, videolar veya e-öğrenim kursu) önerilmektedir.
• CDC, COVID-19 Temas Takibi Eğitimi: Rehber, Kaynaklar ve Örnek Eğitim Planı’nı yayımladı (08.05.2020). Burada

• ECDC tarafından, süregelen halk sağlığı tehditleri hakkında haftalık bir bülten olan  “Bulaşıcı hastalık tehditleri raporu, 3-9 Mayıs 2020, 19. hafta” yayımlandı. Raporda COVID-19, Ebola virüsü hastalığı, mevsimsel grip, kızamık ve dang ile ilgili güncellemeler yer aldı (08.05.2020). Kaynak

HASUDER tarafından hazırlanmıştır (08.05.2020) *Bu grafik Sağlık Bakanlığının duyurduğu günlük verilere göre hazırlanmaktadır. Vaka sayıları toplumdaki tüm vakaları değil test yapılıp sonucu pozitif çıkan kişileri göstermektedir.

HASUDER tarafından hazırlanmıştır (08.05.2020) Yeni Vaka Enfeksiyon Hızı = Günlük Yeni Vaka Sayısı / TÜİK Türkiye Nüfusu x 1.000.000  Kümülatif Vaka Enfeksiyon Hızı = Kümülatif Vaka Sayısı / TÜİK Türkiye Nüfusu x 1.000.000   *Bu grafik Sağlık Bakanlığının duyurduğu günlük verilere göre hazırlanmaktadır. Vaka sayıları toplumdaki tüm vakaları değil test yapılıp sonucu pozitif çıkan kişileri göstermektedir. Ayrıca hesaplanan hızlarda kullanılan payda TÜİK 2020 ADNKS toplam Türkiye nüfusudur. Hastalığı geçirip immünite oluşturan gruptaki kişi sayısı görece çok az olduğu için paydadan çıkarılmamış; ihmal edilmiştir. Değerlendirmelerin bu kısıtlılıklar dikkate alınarak yapılması önerilmektedir.

HASUDER tarafından hazırlanmıştır (08.05.2020) Grafik R (https://www.R-project.org), “incidence”* paketi kullanılarak hazırlanmıştır. *Kamvar, Zhian N., et al. “Epidemic curves made easy using the R package incidence.” F1000Research 8 (2019). Log-lineer regresyon eğrilerinin oluşturulmasında kullanılan yöntem için: https://cran.r-project.org/web/packages/incidence/vignettes/overview.html#modelling-incidence

• Bakanlığın web sitesine “Ticari Taksiler ve Taksi Durakları İçin Hijyen Tedbirleri” konulu doküman eklendi (08.05.2020). Burada
• Bakan Yardımcısı, DSÖ Avrupa Bölge Direktörü ve üye ülkelerin temsilcileriyle Türkiye’nin COVID-19 ile mücadele sürecinde başlatılan normalleşme adımları kapsamında fikir alışverişinde bulunmak üzere videokonferansta bir araya geldi (08.05.2020). Kaynak

• Bakanlık, Anneler Günü ve Ramazan Bayramı’nda, COVID-19 salgını nedeniyle huzurevlerine ziyaretçi kabul edilmeyeceğini belirterek çiçek veya hediye de gönderilmemesini istedi (08.05.2020). Kaynak
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından;
  • “Konaklama Hizmetlerinde Yeni Tip Koronavirüs ile Etkin Mücadele Kapsamında Dikkat Edilecek Hususların Yer Aldığı Doküman ve Kontrol Listesi” yayımlandı (08.05.2020). Kaynak

• Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 96597630-010.06.02-E.5852699 sayılı ve 07.05.2020 tarihli “Koronavirüs (COVID-19)” konulu yazıda;
  • COVID-19 salgınına maruz kalan ve sağlık hizmet sunucularına müracaat eden sigortalılara hastalık kapsamında provizyon alınması gerektiği belirtildi.

• TEB, T.C. Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Berat Albayrak’a gönderdikleri yazı ile
  • Eczanelerin COVID-19 ile mücadelede güvenle hizmet vermeye devam edebilmesi ve ödeme dengelerinden kaynaklı olarak bozulan eczane ekonomilerine katkı sağlanabilmesi için bakanlık tarafından koruyucu tedbirlerin ve teşviklerin başlatılması talebinde bulundu (08.05.2020). Kaynak
• TEB, 13 Mayıs 2020 Çarşamba akşamı saat 21:00’de gerçekleşecek olan “Dünya Eczacıları COVID-19 Buluşması” canlı yayınını duyurdu (08.05.2020). Kaynak

• MMO, 11 Mayıs tarihinde bazı bölümleri hariç açılacak olan AVM’ler, işyerleri ve toplu bulunulan mekânların tesisatlarında mutlaka alınması gereken koronavirüs önlemleri üzerine bir basın açıklaması yaptı (07.05.2020). Kaynak

• İstanbul Tıp Fakültesi’nde “COVID-19 Hastaları İzlem Merkezi” açıldı. Bu merkezde;
  • COVID enfeksiyonunu ağır geçirmiş ve geçirdikten sonra takibe alınması gereken hastaların 1-3-6-9 ve 12’nci aylarda takip edilerek uzun dönemde meydana gelecek birtakım problemlerin tespit edilmeye çalışacağı belirtildi (28.04.2020). Kaynak

• Derneğimiz Toplum Ruh Sağlığı Çalışma Grubu tarafından hazırlanan “Pandemi Döneminde Bilimsel Araştırma Etiği” başlıklı yazı web sitemizde yayımlandı. Okumak için
• “Günün Konusu” bölümünde bugün Prof. Dr. Dilek Aslan “Bulaşıcı olmayan hastalıkların önlenmesi ve kontrolü” konulu içeriği paylaştı. Okumak için

Wuhan, Çin’de COVID-19 prevalans tahminlerindeki yolcu-kaynaklı yanlılığı ölçmek için gözlemsel verilerin kullanılması

Makalede Wuhan’daki COVID-19 prevalansı tahmin edilirken, genellikle yolculardaki tüm vakaların tespit edildiğinin ve yolcularda ve ikamet edenlerde enfeksiyon prevalansının aynı olduğununun varsayıldığı; ancak bölgeler arasında importe vakaların tespit edilme kapasitesinde farklılık bulunduğu belirtilmiş. Singapur’un çok güçlü bir epidemiyolojik sürveyans ve temaslı takip kapasitesine sahip olduğu vurgulanmış. Singapur’da ve Çin hariç 194 bölgede importe COVID-19 vakalarının tespiti için göreceli kapasiteleri tahmin etmek ve karşılaştırmak amacıyla Bayesian modelleme yaklaşımı kullanılmış. Wuhan’dan importe edilen COVID-19 vakalarını tespit etme konusundaki küresel yetenek, Singapur’un kapasitesinin %38’i olarak tahmin edilmiş, buna göre tüm bölgelerin Singapur ile aynı tespit etme kapasitesine sahip olması durumunda bildirilecek vaka sayısının şu an bildirilenin 2,8 katı olacağı saptanmış. Singapur’a göre importe vakaları tespit etme yeteneği, yüksek sürveyans kapasitesine sahip bölgelerde %40, orta sürveyans kapasitesine sahip bölgelerde %37 ve düşük sürveyans kapasitesine sahip bölgelerde %11 olarak bulunmuş. Sonuç olarak, tüm yolcuları (bazılarının kısa süre kalmasını hesaba katmak yerine) ikamet ediyorlarmış gibi değerlendirmenin, yaygınlığın azımsanmasına neden olduğu belirtilmiş. Modelin tespit edilmemiş COVID-19 vakalarının dünyanın çeşitli bölgelerine yayıldığına dair kanıtları desteklediği ve bu konuda düşük tanı kapasitesi olan ve salgın merkezi ile yakın bağlantısı olan bölgelerde riskin en fazla olduğu ifade edilmiş.

Niehus, R. et al. Using observational data to quantify bias of traveller-derived COVID-19 prevalence estimates in Wuhan, China. The Lancet Infectious Diseases 2020. https://doi.org/10.1016/S1473-3099(20)30229-2

*Bu metin HASUDER adına Prof. Dr. Nazım Ercüment Beyhun, Doç. Dr. Lütfi Saltuk Demir, Dr. Öğretim Üyesi Melike Yavuz, Uzm. Dr. Musa Şahin, Uzm. Dr. Ahmet Naci Emecen, Arş. Gör. Dr. Tülin Çoban, Arş. Gör. Dr. Tuğçe Dartılmak, Arş. Gör. Dr. İrem Dilaver, Arş. Gör. Dr. Aslı Ata Teneler, Arş. Gör. Dr. Güzin Özbey ve Arş. Gör. Dr. Atalay Aktuna tarafından hazırlanmıştır.