Bu görsel boş bir alt niteliğe sahip; dosya adı Hasuder-Kenarları-Saydam-Logo-5.png

HALK SAĞLIĞI UZMANLARI DERNEĞİ (HASUDER)
YENİ KORONAVİRÜS (COVID-19) HABER POSTASI
(13.07.2020) 

Korona Postası 13 Temmuz 2020 PDFİndir
 Kesin Olgu*: Türkiye (212.993) Dünya (12.552.765) Ölüm*: Türkiye (5.363) Dünya (561.617)
*12 Temmuz 2020 itibariyle açıklanan verilerdir. 

Haftanın HASUDER Önerisi

Şeffaflık kaygıyı değil, önlemlere uyumu artırır!

Korunma önlemlerine uyum sağlanabilmesi için halkın yaşadığı yerde; illerinde-ilçelerinde COVID-19 durumunu açık bir biçimde biliyor olması gerekir. Tüm illerin COVID-19 hasta sayıları (yeni ve toplam hasta, yoğun bakım-entübe-yurtta izole hasta sayıları) yapılan testlerin uygulandığı gruplar ve sonuçları, ölüm sayıları (yeni ve toplam) yurttaşların erişimine açık olsun.

(Aşağıdaki sekmelere tıklayarak ilgili başlığın içeriğini görebilirsiniz.)

Dünyadan Haberler

DSÖ Durum Raporlarında Öne Çıkanlar (6-12 Temmuz 2020) WHO Situation Reports 168-174

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (Centers for Disease Control and Prevention, CDC)

Avrupa Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (European Center for Disease Control and Prevention, ECDC)

Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (U.S. Food and Drug Administration, FDA)

Türkiye’den Haberler

Tablo 1. Günlük Test Sayısı, Vaka ve Ölüm Sayıları ile İlgili Veriler

Pozitiflik Oranı (%) = (Günlük Yeni Vaka Sayısı / Günlük Test Sayısı) x 100
Vaka-Fatalite Oranı (%) = (Kümülatif Ölüm Sayısı / Kümülatif Vaka Sayısı) x 100 Kaynak

Grafik 1. Kümülatif Vaka Sayısı ve Enfeksiyon Hızı

(Grafik üzerinde gezinerek rakamları görebilirsiniz)

 HASUDER tarafından hazırlanmıştır (12.07.2020)
Kümülatif Vaka Enfeksiyon Hızı = Kümülatif Vaka Sayısı / TÜİK Türkiye Nüfusu x 1.000.000 
*Bu grafik Sağlık Bakanlığının duyurduğu günlük verilere göre hazırlanmaktadır. Vaka sayıları toplumdaki tüm vakaları değil test yapılıp sonucu pozitif çıkan kişileri göstermektedir. Ayrıca hesaplanan hızlarda kullanılan payda TÜİK 2020 ADNKS toplam Türkiye nüfusudur. Hastalığı geçirip immünite oluşturan gruptaki kişi sayısı görece çok az olduğu için paydadan çıkarılmamış; ihmal edilmiştir. Değerlendirmelerin bu kısıtlılıklar dikkate alınarak yapılması önerilmektedir.

Grafik 2. Yeni Vaka Sayısı ve Enfeksiyon Hızı

(Grafik üzerinde gezinerek rakamları görebilirsiniz)

HASUDER tarafından hazırlanmıştır (12.07.2020)
Yeni Vaka Enfeksiyon Hızı = Günlük Yeni Vaka Sayısı / TÜİK Türkiye Nüfusu x 1.000.000 
*Bu grafik Sağlık Bakanlığının duyurduğu günlük verilere göre hazırlanmaktadır. Vaka sayıları toplumdaki tüm vakaları değil test yapılıp sonucu pozitif çıkan kişileri göstermektedir. Ayrıca hesaplanan hızlarda kullanılan payda TÜİK 2020 ADNKS toplam Türkiye nüfusudur. Hastalığı geçirip immünite oluşturan gruptaki kişi sayısı görece çok az olduğu için paydadan çıkarılmamış; ihmal edilmiştir. Değerlendirmelerin bu kısıtlılıklar dikkate alınarak yapılması önerilmektedir.

Grafik 3. Yeni Vaka Salgın Eğrisi

 HASUDER tarafından hazırlanmıştır (12.07.2020)
Grafik R (https://www.R-project.org), “incidence”* paketi kullanılarak hazırlanmıştır.
*Kamvar, Zhian N., et al. “Epidemic curves made easy using the R package incidence.” F1000Research 8 (2019).
Log-lineer regresyon eğrilerinin oluşturulmasında kullanılan yöntem için:
https://cran.r-project.org/web/packages/incidence/vignettes/overview.html#modelling-incidence

Grafikteki birinci regresyon eğrisi pik öncesi vaka sayısını, ikinci regresyon eğrisi pik sonrası vaka sayısını tahmin etmektedir. İkinci regresyon eğrisinin gözlenen vaka sayısının altında devam etmesi, vaka sayısında modelin tahmin ettiği kadar azalma olmadığını göstermektedir.

Kamu Kurumları 

T.C. Sağlık Bakanlığı

  • T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü tarafından;
    • 05.07.2020 COVID – 19 Günlük Durum Raporu yayımlandı:
      • 80 yaş ve üzeri grupta 1.000.000 kişiye düşen yeni COVID-19 vaka sayısı kadınlarda 14, erkeklerde ise 21’dir. 
      • Bir önceki güne göre hastaneye yatırılan yeni hasta sayısındaki en fazla azalış Batı Marmara Bölgesinde (-%40.0) gerçekleşmiştir.
    • 06.07.2020 COVID – 19 Günlük Durum Raporu yayımlandı:
      • Bir önceki güne göre bölgelerdeki vaka değişim yüzdesine bakıldığında; 
        • En fazla azalış Kuzeydoğu Anadolu Bölgesinde (-%54.5), 
        • En fazla artış ise Batı Marmara Bölgesindedir. 
      • 25-49 yaş grubunda 1.000.000 kişiye düşen yeni COVID-19 vaka sayısı kadınlarda 17, erkeklerde ise 19’dur.
    • 07.07.2020 COVID – 19 Günlük Durum Raporu yayımlandı:
      • Bir önceki güne göre bölgelerdeki vaka değişim yüzdesine bakıldığında; 
        • En fazla azalış Batı Marmara ve Batı Anadolu Bölgelerinde gerçekleşmiştir (-%58.3 ve -%35.8). 
        • En fazla artış ise Kuzeydoğu Anadolu Bölgesinde olup (%80) vaka sayısı açısından incelendiğinde bu fark sadece 8 vakadır. 
      • 80 yaş ve üzeri grupta 1.000.000 kişiye düşen yeni COVID-19 vaka sayısı kadınlarda 12, erkeklerde ise 18’dir.
    • 08.07.2020 COVID – 19 Günlük Durum Raporu yayımlandı:
      • Bir önceki güne göre bölgelerdeki vaka değişim yüzdesine bakıldığında; 
        • En fazla azalış Batı Marmara Bölgesinde gerçekleşmiştir (-%20.0). 
        • En fazla artış ise Doğu Karadeniz Bölgesinde olup vaka sayısı açısından incelendiğinde bu fark 7 vakadır. 
      •  1.000.000 kişiye düşen yeni COVID-19 vaka sayısı yaş grubuna göre incelendiğinde; 80 yaş ve üzeri grupta kadınlarda 16, erkeklerde ise 23’tür.
    • 09.07.2020 COVID – 19 Günlük Durum Raporu yayımlandı. 
      • Bir önceki güne göre bölgelerdeki vaka değişim yüzdesine bakıldığında; 
        • En fazla azalış Kuzeydoğu Anadolu Bölgesinde gerçekleşmiştir (-%22.2). En fazla artış ise Batı Marmara Bölgesindedir (%75.0). 
      • 25-49 yaş grubunda 1.000.000 kişiye düşen yeni COVID-19 vaka sayısı kadınlarda 16, erkeklerde ise 18’dir.  
      • Bir önceki güne göre Orta Anadolu, Kuzeydoğu Anadolu, Doğu Marmara ve İstanbul Bölgelerinde hastaneye yatırılan yeni hasta sayısındaki değişim azalmıştır (-%23.7, -%20.7, -%7.8 ve -%2.8). Bunun yanı sıra İstanbul bölgesinde taburcu edilen yeni hasta sayısı artmıştır (%40.8).
    • 10.07.2020 COVID – 19 Günlük Durum Raporu yayımlandı.
      • Bölgelerdeki vaka değişim yüzdesine bakıldığında; en fazla azalış Batı Marmara Bölgesinde gerçekleşmiştir (-%42.9). En fazla artış ise Kuzeydoğu Anadolu Bölgesindedir (%28.6).
      • 65-79 yaş grubunda 1.000.000 kişiye düşen yeni COVID-19 vaka sayısı kadınlarda 14, erkeklerde ise 18’dir. 
      • Bir önceki güne göre 12 İBBS-1 bölgesinden 8’inde hastaneye yatırılan yeni hasta sayısı azalmış olup en fazla azalma ise Doğu Karadeniz Bölgesinde (-%32.0) görülmüştür.
  • Türk Konseyi Sağlık Bilim Kurulu Toplantısı 08.07.2020 tarihinde Türk Konseyi üyesi ülkeler ile Sağlık Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Emine Alp Meşe Başkanlığında video konferans yoluyla gerçekleştirildi. Türk Konseyi Genel Sekreteri Baghdat Amrevey, Türkiye’nin Türk Konseyi üyesi ülkelere yapmış olduğu ventilatör, koruyucu ekipman yardımı ile tecrübe paylaşımı konusunda bilgiler vererek bu konuda Türk Konseyi adına teşekkürlerini iletti.
  • Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca, 08.07.2020’de Koronavirüs Bilim Kurulu Toplantısı sonrasında düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulundu;
    • Son üç gün ortalamasıyla en çok vakanın görüldüğü 7 ilin, İstanbul, Ankara, Gaziantep, Konya, Mardin, Diyarbakır, Şanlıurfa olduğunu,
    • Son üç gün en az vaka görülen 7 ilin ise sırasıyla, Tunceli, Artvin, Iğdır, Erzincan, Bayburt, Kırklareli ve Bilecik olduğunu belirtti.
  • Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca, 09.07.2020’de Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Bölge Direktörü Hans Kluge’yi kabul etti. Koronavirüs Bilim Kurulu Toplantısının ardından  Bakan Koca ve Kluge, ortak basın toplantısı düzenledi. Sağlık Bakanı Koca, Kluge ile İstanbul’da hayata geçirilecek “İnsani ve Sağlık Acil Durumlarına Hazırlık DSÖ Ofisi” sözleşmesini imzaladı.
  • COVID-19 Salgın Yönetimi Ve Çalışma Rehberi 09.07.2020 tarihinde güncellendi. Son güncelleme ile;
    • COVID-19 kapsamında güzellik merkezlerinde alınması gereken önlemler rehbere eklenmiştir.
  • COVID-19 Pandemisinde Normalleşme Döneminde Sağlık Kurumlarında Çalışma Rehberi 09.07.2020 tarihinde güncellendi. 

T.C. İçişleri Bakanlığı

  • T.C. İçişleri Bakanlığı, 81 İl Valiliğine 07.07.2020’de “COVID-19 Tedbirleri Kapsamında Denetimler” konulu genelge gönderdi. 
  • 8 ilde asker uğurlamaları yasaklandı. Cenaze merasimi, taziye, mevlit, toplu ibadet kaynaklı riskler için önlemler,  pazar yerlerinde yaptırım içeren tedbirler, düğün, nişan gibi törenlerde toplum sağlığı adına ‘gözlemci’ bulundurulması yönünde hazırlıklar başlatıldığı bilgisi verildi. Kaynak

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı

  • Bakanlığın yaptığı duyuruda, Müze ve Örenyerlerinin 01 Haziran 2020 itibarı ile açılmasına ilave olarak;
    • Bakanlığa bağlı bazı türbelerin 08 Temmuz 2020 tarihinden itibaren 10.00-17.00 saatleri arasında, örenyerlerinin ise 10.00-19.00 saatleri arasında ziyarete açıldığı belirtildi. Kaynak

Meslek Örgütleri ve Dernekler 

Türk Tabipler Birliği (TTB)

  • TTB COVID-19 İzleme Kurulu’nun “COVID-19 Pandemisi 4. Ay Değerlendirme Raporu” açıklandı (10.07.2020).
  • Sosyal Güvenlik Kurumu’nun 29 Haziran 2020’den itibaren özel hastanelere COVID-19 tedavisi gören hastalar için yoğun bakım pandemi bakım ücreti ödemesi yapmayacağına dair yazı gönderildiği şeklinde bilgi aldıkları bildirildi. Kaynak

İstanbul Tabip Odası (İTO)

  • İTO, televizyon ve radyo kanallarında genel sağlık ve pandemi ile ilgili yapılan tartışma programlarında konu ile yakın ilişkisi bulunmayan ancak tanınırlığı ve rating artırıcı tutumları ile seçilen hekimlerin yer alması ile ilgili televizyon kanallarına, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’ne ve Ulusal Radyo Yayıncıları Derneği’ne yazı gönderildiğini açıkladı (10.07.2020). Kaynak

Ankara Tabip Odası (ATO)

  • ATO, 7 Temmuz 2020 tarihi itibariyle, Ankara Tabip Odası Yönetim Kurulu tarafından ulaşılan ve teyit edilen COVID-19 (+) tanısı alan sağlık çalışanlarının sayısının 469’a yükseldiğini açıkladı. 
  • ATO, yeniden açılma döneminde sağlık çalışanlarının talepleri ve önerilerini iletmek üzere, Ankara İl Sağlık Müdürlüğünde, İl Sağlık Müdürü Dr. Mehmet Gülüm’ün katılımı ile bir toplantı gerçekleştirildiğini açıkladı (09.07.2020). Kaynak

İzmir Tabip Odası

  • İzmir Tabip Odası, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in ziyaret edilerek; COVID-19 pandemisi sürecinde gerçekleştirilen işbirliği ve sağlık çalışanlarına sunduğu desteklerden dolayı teşekkür plaketi verildiğini açıkladı (07.07.2020). Kaynak
  • İzmir Tabip Odası, Çiğli Belediye Başkanı Utku Gümrükçü’nün ziyaret edilerek; COVID-19 pandemisi sürecinde gerçekleştirilen işbirliği ve sağlık çalışanlarına sunduğu desteklerden dolayı teşekkür plaketi verildiğini açıkladı (07.07.2020). Kaynak

Türk Toraks Derneği (TTD)

  • TTD tarafından, gerçekleştirilen “Salgın Süreci ve Meslek Örgütleri” toplantısının raporu paylaşıldı (07.07.2020). Kaynak
  • TTD tarafından, gerçekleştirilen “COVID-19 Dünyasında Kapalı Alanlar” toplantısının raporu paylaşıldı (09.07.2020). Kaynak
  • TTD tarafından, Temmuz ayı webinar toplantısının 16.07.2020 tarihinde online olarak “Pandemi Döneminde Kronik Hastalıklarda Enfeksiyon Yükü ve Ertelenen Risk Grubu Aşılaması” konusu ile gerçekleştirileceği duyuruldu (10.07.2020). Kaynak

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK)

  • KLİMİK tarafından, 6 Temmuz 2020: Dünya Zoonoz Günü nedeniyle bir mesaj yayımlandı. Mesaj ile COVID-19’un da bir zoonotik hastalık olduğu vurgulandı ve zoonotik hastalıklarla mücadelenin önemine dikkat çekildi. Kaynak
  • Haftalık KLİMİK bülteninin son sayısı yayımlandı (07.07.2020). Kaynak
  • KLİMİK tarafından, 9 Temmuz 2020 Perşembe günü, 21.00-22.30 saatleri arasında “Pandemi Nedeniyle Aksayan Erişkin Risk Grubu Aşılaması” konulu web konferansı yapılacağı duyuruldu (08.07.2020). Kaynak

Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (EKMUD)

  • 20 Temmuz 2020 tarihinde COVID-19 Geçiren Hastaların İzlemi konusunun ele alınacağı online toplantı www.valortv.net adresi üzerinden gerçekleştirilecektir.

Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF)

Türkiye Psikiyatri Derneği (TPD)

  • TPD tarafından, 14 Temmuz 2020 Salı günü, 21.00-22.00 saatleri arasında, “COVID-19 Pandemisinde Depresyon ve İntihar” konulu web konferansı yapılacağı duyuruldu. (10.07.2020) Kaynak

Türk Eczacıları Birliği (TEB)

  • TEB, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 06.07.2020 tarihinde “İlaç Güvenlik İzlem Formu ile Kullanılan ve Kısıtlı Dağıtımda Olan İlaçların Temini” hakkında yaptığı duyuru ile ilgili olarak; riskleri nedeniyle takip edilen ilaçların temini için, COVID-19 nedeniyle yaşanan karışıklıkları önlemek amacıyla, uygulanacak işlem basamaklarında güncellemeler yapıldığı ve bu bağlamda söz konusu ilaçların temini konusunda ikinci bir duyuruya kadar izlenecek yolun ilgili doküman ile belirlendiğini açıkladı (06.07.2020). Kaynak

HASUDER’den Haberler

  • “Günün Konusu” bölümünde Prof. Dr. Dilek Aslan bu hafta “Pandemi günlerinde tütün bağımlılığından kurtulmak” konulu içeriği paylaştı. Okumak için
  • Doç. Dr. Lütfi Saltuk Demir’in moderatörlüğünde Prof. Dr. Tacettin İnandı ve Arş. Gör. Dr. Eray Öntaş “Online Öğrenme Sistemleri ve Video Konferans Yazılımları” başlığını irdeledi. İzlemek için
  • Prof. Dr. Onur Hamzaoğlu, İleri Tv Youtube Kanalına konuk oldu. İzlemek için
  • Prof. Dr. Pınar Okyay, Habertürk Tv’ye konuk oldu. İzlemek için
  • Prof. Dr. Ahmet Saltık, Tele 1’e konuk oldu. İzlemek için
  • Prof. Dr. Ahmet Saltık, Medyascope Youtube Kanalına konuk oldu. İzlemek için

Okuma Önerisi

İspanya’da SARS-CoV-2 Prevelansı: Ulusal toplum tabanlı bir seroepidemiyolojik çalışma

İspanya’da ulusal ve bölgesel düzeyde SARS-CoV-2 seroprevalansının belirlenmesinin amaçlandığı araştırmada, belediye listelerinden yararlanarak il ve belediye büyüklüğüne göre iki aşamalı rastgele örneklemle 35.883 hane belirlenmiş, bu hanelerdeki tüm sakinler çalışmaya katılmaya davet edilmiş. 27 Nisan – 11 Mayıs 2020 arasında, 61.075 katılımcı (seçilen haneler içinde ulaşılan tüm bireylerin %75.1’i) araştırmaya alınmış. Tüm katılımcılara COVID-19 ve risk faktörleri ile uyumlu semptomların geçmişi üzerine bir anket uygulanmış, hasta başı antikor testi ve ek olarak alınan kan örnekleri ile CMIA (Chemiluminescent Microparticle İmmunoassay) analizi yapılmış. Yapılan analizler sonucunda seroprevalans, hasta başı testi ile %5.0 ve immünoanaliz ile %4.6 saptanmış; cinsiyetler arasında fark saptanmamış. 10 yaşından küçük çocuklarda daha düşük seroprevalans tespit edilmiş (hasta başı testi ile <%3.1). Seroprevelansta önemli coğrafi değişkenlik saptanmış, buna göre en yüksek ve düşük değerler sırasıyla Madrid çevresinde >%10 ve kıyı bölgelerinde <%3 olarak raporlanmış. Anosmi veya en az üç semptomu olan 7273 kişide seroprevalans %15.3-19.3 arasında değişmekteymiş. Seropozitif katılımcıların yaklaşık üçte biri asemptomatik olup, bu oranın %21.9-35.8 arasında değiştiği raporlanmış. Bu bulgular ışığında İspanyol nüfusunun çoğunluğu sıcak nokta bölgelerinde bile SARS-CoV-2 enfeksiyonu açısından seronegatif olması, seroloji ile belirlenen enfeksiyonların en az üçte birinin asemptomatik olması nedeniyle, yeni bir salgın dalgasından kaçınmak için halk sağlığı önlemlerinin sürdürülmesi gerekti vurgulanmış.

Pollan M, et al. Prevelence of SARS-CoV-2 in Spain (ENE-COVID): a nationwide, population-based seroepidemiological study. Lancet 2020 doi:10.1016/S0140-6736(20)31483-5 

Çin’de COVID-19 nedenli sokağa çıkma kısıtlamalarının kentsel hava kirliliği üzerine kısa-dönem etkileri

Çin’in COVID-19 yayılımının artmasını önlemek için, şehirlerinin üçte birinde sokağa çıkma kısıtlamaları (lockdown) uyguladığı ve bunun da kişisel hareketliliği ve ekonomik faaliyetleri ciddi ölçüde kısıtladığı bilinmektedir. Bu çalışmada Çin’de kapsamlı günlük hava kalitesi verileri kullanılarak, bu önlemlerin etkileri Hava Kalitesi Endeksi (AQI) ve PM2,5 konsantrasyonları üzerinden değerlendirilmiş. Bir şehir önleyici tedbirlerin üçü de uygulandığında “sokağa çıkma kısıtlaması uygulanmış” (locked down) olarak tanımlanmış: (1) insanların günlük yaşamlarında gereksiz ticari faaliyetlerin yasaklanması; (2) bölge sakinlerinin her türlü bir araya gelmesinin yasaklanması; (3) özel araç ve toplu taşıma kısıtlamaları. Nedensel ilişkileri saptamak için, sokağa çıkma kısıtlaması politikaları uygulanan ve uygulanmayan şehirleri karşılaştıran modeller kullanılmış. Sokağa çıkma kısıtlamalarının hava kalitesinde önemli bir iyileşme sağladığı tespit edilmiş. Haftalar içinde sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan şehirlerdeki AQI, kontrol grubuna göre 19,84 puan azalırken PM2,5 değeri 14,07 μg m-3azalmış. Ayrıca, resmi sokağa çıkma kısıtlaması uygulanmayan şehirlerde de hava kalitesinin, diğer virüs karşıtı önlemlerin uygulanması nedeniyle iyileştiği görülmüş. Bu şehirlerdeki AQI, bir önceki yıla göre 6,34 puan; PM2,5 ise 7,05 μg m-3 azalmış. Sokağa çıkma kısıtlamalarının etkisinin daha soğuk (kış ısıtması için daha fazla kömür kullanımı nedeniyle), daha zengin (daha fazla elektrik tüketimi nedeniyle) ve daha sanayileşmiş şehirlerde daha fazla olduğu saptanmış. Yazarlar, bu gelişmelere rağmen, sokağa çıkma kısıtlaması dönemlerindeki PM2,5 konsantrasyonlarının Dünya Sağlık Örgütü’nün önerilerinden dört kat daha fazla kaldığını ve daha fazla çaba gerektiğini belirtmiş.

He G, et al. The short-term impacts of COVID-19 lockdown on urban air pollution in China. Nature Sustainability 2020;1-7. doi: 10.1038/s41893-020-0581-y

Siyahi, Asya ve Azınlık Etnik popülasyonlarında daha fazla şiddetli COVID-19 riski, kardiyometabolik, sosyoekonomik veya davranışsal faktörler veya 25 (OH)-vitamin D düzeyi ile açıklanmaz: İngiltere Biobank’tan 1326 vakanın incelenmesi

Erkekler ile Siyah, Asya ve Azınlık Etnik (BAME) bireylerde  daha fazla şiddetli COVID-19 riskinin kardiyometabolik, sosyo-ekonomik veya davranışsal faktörlerle açıklanıp açıklanmayacağını araştırmanın amaçlandığı çalışmada, COVID-19 (pozitif, n  = 1326) için test edilen 4510 İngiltere Biobank katılımcısı incelenmiş.  (1) Kardiyometabolik faktörlerin [diyabet, hipertansiyon, yüksek kolesterol, önceki miyokard enfarktüsü, sigara içimi ve vücut kitle indeksi (BMI)]; (2) 25 (OH)-vitamin D düzeyinin; (3) zayıf beslenmenin; (4) Townsend yoksunluk puanının; (5) konut tipinin (ev tipi, aşırı kalabalık) veya (6) davranışsal faktörlerin (sosyallik, risk alma) şiddetli COVID-19 riski açısından katkısının olup olmadığını belirlemek için yaş, cinsiyet, etnisitenin dahil edildiği lojistik regresyon analizi uygulanmış. Araştırmanın sonucunda COVID-19 pozitif grupta erkek cinsiyetin ve BAME etnik kökenlerinin sıklığının önemli düzeyde yüksekliği dikkat çekmekteymiş.  Erkek cinsiyet, BAME etnik köken, daha yüksek BMI, daha yüksek Townsend yoksunluk puanı ve hanehalkı aşırı kalabalıklaşma birbirinden bağımsız olarak COVID-19’un anlamlı derecede yüksek riskiyle ilişkilendirilmiş. Bu çalışmada COVID-19’un cinsiyet ve etnisite farklılığının; kardiyometabolik faktörler, 25 (OH)-vitamin D düzeyleri veya sosyo-ekonomik faktörlerdeki farklılıklar ile yeterince açıklanamadığı raporlanmış. Bu nedenle COVID-19’daki etnik farklılıkların altında yatan faktörler açısından alternatif biyolojik ve genetik duyarlılıkların araştırılmasına ve karmaşık ekonomik, sosyal ve davranışsal farklılıkların daha kapsamlı değerlendirilmesine öncelik verilmesi gerektiği vurgulanmış.

Zahra Raisi-Estabragh, et al. Greater risk of severe COVID-19 in Black, Asian and Minority Ethnic populations is not explained by cardiometabolic, socioeconomic or behavioural factors, or by 25(OH)-vitamin D status: study of 1326 cases from the UK Biobank. Journal of Public Health, fdaa095, doi: 10.1093/pubmed/fdaa095

*Bu metin HASUDER adına Prof. Dr. Nazım Ercüment Beyhun, Doç. Dr. Lütfi Saltuk Demir, Dr. Öğretim Üyesi Melike Yavuz, Uzm. Dr. Musa Şahin, Uzm. Dr. Ahmet Naci Emecen, Uzm. Dr. Dilek Ener, Arş. Gör. Dr. Tülin Çoban, Arş. Gör. Dr. Tuğçe Dartılmak, Arş. Gör. Dr. İrem Dilaver, Arş. Gör. Dr. Aslı Ata Teneler, Arş. Gör. Dr. Güzin Özbey, Arş. Gör. Dr. Atalay Aktuna, Arş. Gör. Dr. Selva Dilan Gölbaşı ve Arş. Gör. Dr. Dilek Ener tarafından hazırlanmıştır.  

Paylaş

You May Also Like

HASUDER Yeni Koronavirüs (COVID-19) Haber Postası (02.05.2020)

HASUDER Yeni Koronavirüs (COVID-19) Haber Postası (08.09.2020)

HASUDER Yeni Koronavirüs (COVID-19) Haber Postası (01.04.2020)