HALK SAĞLIĞI UZMANLARI DERNEĞİ (HASUDER)
YENİ KORONAVİRÜS (COVID-19) HABER POSTASI (27.03.2020)
Kesin Olgu: Türkiye (3.629), Dünya (526.044) Ölüm: Türkiye (75), Dünya (23.956) Kaynak
DSÖ Risk Değerlendirmesi: Küresel seviye – Çok Yüksek
İçerik Tablosu
Günün HASUDER Önerisi
“Yaşlı bireylerin korunması herkesin sorumluluğudur”
Salgında daha fazla riskli olan yaşlı bireylerin korunması ölümlerin azaltılması açısından çok önemlidir. Ancak bu durum devletin ve diğer bireylerin sorumluluklarını azaltmaz, aksine artırır. Bu konuda sorumluluğun tek başına yaşlı bireylerde olduğu algısı değiştirilmeden yol almamız mümkün değildir.
Dünyadan Gelişmeler
WHO Situation Report-66
- Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ),
- DSÖ, Amerika Bölgesi [1], Afrika Bölgesi [2] olmak üzere iki yeni ülke/bölge de COVID-19 vakası bildirdi.
- Birleşmiş Milletler 2 milyar ABD Dolarını dünyanın en savunmasız ülkelerini desteklemek üzere COVID-19 Küresel İnsani Müdahale Planı için ayırdığını duyurdu. Kaynak
- DSÖ Genel Direktörü, COVID-19 ile etkili bir şekilde mücadele etmenin anahtarlarını sıralarken sosyal mesafeyi değil fiziksel mesafeyi koruduğunu belirtti. Kaynak
- DSÖ, COVID-19: Bir salgın sırasında Temel sağlık hizmetlerinin sürdürülmesi için işlevsel rehber ve Kara geçişlerinde kapasite geliştirme ve sınır ötesi işbirliği Halk sağlığı El Kitabını 25 Mart 2020 de yayınladı. Kaynak
- Ek kanıtlar ışığında, DSÖ, el hijyenini, yüzeyleri düzenli olarak temizlemeyi ve dezenfekte etmeyi önerirken, tıbbi maske ve solunum cihazı kullanımının ise bazı prosedürlere bağlı gerçekleştirilmesi gerekliliğini belirtti.
- ABD vaka sayısı 83.836 ile en çok vaka olan ülke sıralamasında ilk sırada yer aldı (27/03/2020) Kaynak
Türkiye’den Gelişmeler
T.C. Sağlık Bakanlığı (SB)
- SB, COVID-19 (Yeni Koronavirüs Hastalığı) Algoritmalarında güncelleme yaptı. Kaynak
- SB COVID-19 (Yeni Koronavirüs Hastalığı) Bilimsel Danışma Kurulu sağlık uygulamalarına ilişkin yeni kararlar aldı. Kaynak
- 26.03.2020
- Diyaliz Merkezlerinde Enfeksiyonları Önleme ve Kontrol Önerileri
- Ev Diyalizi ve Periton Diyalizi Enfeksiyonları Önleme ve Kontrol Önerileri
- 20.03.2020
- Diş Hekimliğinde acil uygulamalar (Acil dışındaki işlemlerin ertelenmesi)
- Ambulansla Hasta Nakli
- 112 komuta kontrol merkezlerinin triaj soruları
- Emzirme Önerisi (COVID-19 anneden doğan bebeklerin doğum sonrasındaki beslenmesinde Dünya Sağlık Örgütü ve uluslararası otoritelerin (CDC, Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi) önerilerine göre bebeğin anne ile görüşüldükten ve gerekli bilgilendirmeler yapıldıktan sonra, önlemler alınarak beslenebileceği belirtilmektedir. )
- Nöbetçi eczane sayısının arttırılması
- COVID-19 pozitif hastanın semptom başlangıcından önceki 48 saatten itibaren temaslıların değerlendirmeye alınması
- 26.03.2020
- SB, illerde oluşturulan İl koordinasyon Kuruluna ilgili ilde bulunan üniversitelerin Halk Sağlığı Anabilim Dalından bir öğretim üyesinin görevlendirilmesi hususunda talimat verdi (20.03.2020 tarihli ve 44773052-149-E.119 sayılı SB HSGM yazısı). (Bu hususta HASUDER YK da SB temsilcileri ile yaptığı görüşmelerde illerde ve Bakanlık Bilim Kurulunda Halk Sağlığı ve Epidemiyoloji Uzmanlarının yer alabileceği/alması gerektiği konusunda görüş bildirmiştir.)
İçişleri Bakanlığı
- Bakanlık, 81 İl Valiliğine Koronavirüs Tedbirleri Kapsamında Gönderilen Ek Genelgeyle;
- Kamuoyunda sosyete pazarı olarak adlandırılanlar başta olmak üzere sergi ve tezgâhlarda giyim, oyuncak, süs eşyası, çanta vb zaruri olmayan ihtiyaç maddelerinin satışının yapıldığı tüm pazarların faaliyetleri 27 Mart saat 17.00 itibariyle geçici bir süreliğine durdurulması,
- Pazar yerlerinde ve yoğunluğu dağıtmak için belirlenen yeni pazar/satış yerlerinde her bir satış yeri (tezgah/sergi) arasında en az 3 metre mesafe olacak şekilde pazar/satış yerleri düzenlenmesi talimatı verdi (27.03.2020). Kaynak
- Bakanlık, 81 İl Valiliğine Koronavirüs Tedbirleri Kapsamında Gönderilen Ek Genelgeyle;
- Valilik ve kaymakamlıklarca büyükşehir, il, ilçe, belde belediyeleri ve mahalli idare birlikleri meclisleri ile il genel meclislerinin Nisan, Mayıs ve Haziran ayı toplantılarının ertelenmesini istedi (26.03.2020). Kaynak
Yüksek Öğrenim Kurumu (YÖK)
- YÖK, bu sene Bahar dönemi eğitim öğretim sürecinin sadece uzaktan eğitim, açık öğretim ve dijital öğretim imkanları ile sürdürüleceğini, yüzyüze eğitim yapılmayacağını duyurdu (26.03.2020). Kaynak
HASUDER’den Haberler
- HASUDER COVID-19 Görev Grubu tarafından hazırlanan “Yeni Koronavirüs Hastalığı (COVID-19): Kavramlar ve Tanımlar Rehberi” web sayfasında yayınlanmıştır. Okumak için
- “Yeni Koronavirüs (COVID-19) Pandemisi İlk 14 Gün Değerlendirmesi” HASUDER adına Prof. Dr. Muzaffer Eskiocak, Dr. Öğr. Üyesi Meltem Akın Dikleli, Prof. Dr. Gül Ergör ve Arş. Gör. Dr. Eray Öntaş’ın katkılarıyla COVID-19 Görev Grubu iş planı çerçevesinde hazırlanmıştır. Okumak için
- “Tütün Kullananların COVID-19 Riski” Prof. Dr. Dilek Aslan tarafından kaleme alınmıştır. Okumak için
Okuma Önerisi
Diamond Princess yolcu gemisinde koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) vakalarının asemptomatik oranının tahmin edilmesi, Yokohama, Japonya, 2020
5 Şubat 2020’de Japonya’nın Yokohama kentinde, 3.711 kişiye ev sahipliği yapan bir yolcu gemisi, eski bir yolcusunda COVID-19 tespit edildikten sonra 2 hafta karantinaya alındı. 20 Şubat’ta, 634 kişi virüs pozitif tespit edildi. Bu araştırmada, 20 Şubat 2020 tarihine kadar gemide SARS-CoV-2 pozitif saptananlar arasında asemptomatik bireylerin oranını ve enfeksiyon zamanlarını tahmin etmek için istatistiksel bir modelleme analizi yapılmıştır. Tahmini asemptomatik oranı %17.9 (%95 CI:%15,5-20,2) olarak hesaplanmıştır. Enfeksiyonların çoğunun karantina başlamadan önce meydana geldiği saptanmıştır.
Mizumoto, K. et al. “Estimating the asymptomatic proportion of coronavirus disease 2019 (COVID-19) cases on board the Diamond Princess cruise ship, Yokohama, Japan, 2020.” Eurosurveillance, 2020, 25.10: 2000180. https://www.eurosurveillance.org/content/10.2807/1560-7917.ES.2020.25.10.2000180 (Erişim tarihi: 27.03.2020)
Diamond Princess yolcu gemisinde COVID-19 vakalarının kronolojisi ve etik konular: Japonya’dan bir rapor
3 Şubat 2020’den beri Japonya’daki Yokohama limanına demirlenmiş olan Diamond Princess gemisi’nde 23 Şubat itibariyle toplam 691 COVID-19 enfeksiyonu vakası doğrulandı. 5 Şubat’ta başlayan 14 günlük karantina sonrasında enfeksiyondan kurtulduğu onaylanan yolcular karantina 15. günde (19 Şubat) karaya çıkmaya başladı. Bu araştırmada, süreç boyunca getirilen düzenlemeler kronolojik olarak ortaya konulmuş, gemiyle ilgili alınan enfeksiyon kontrol önlemleri etik hususlar ve halk sağlığına hazırlıklı olma açısından tartışılmıştır.
Nakazawa, E. et al. “Chronology of COVID-19 cases on the Diamond Princess cruise ship and ethical considerations: a report from Japan” Disaster Medicine and Public Health Preparedness, 2020. https://doi.org/10.1017/dmp.2020.50 (Erişim tarihi: 27.03.2020)
*Bu metin HASUDER adına Doç. Dr. Lütfi Saltuk Demir, Dr. Öğretim Üyesi Meltem Akın Dikleli, Dr. Öğretim Üyesi Mestan Emek, Dr. Öğretim Üyesi Onur Özlem Öztürk, Dr. Öğretim Üyesi Melike Yavuz, Uzm. Dr. Sabanur Çavdar ve Uzm. Dr. Erdem Erkoyun tarafından hazırlanmıştır.
