COVID-19 bağlamında okulla ilgili halk sağlığı önlemlerine ilişkin hususlar

COVID-19 bağlamında halk sağlığı ve sosyal önlemlerin ayarlanmasına ilişkin Hususlar için Ek – 14 Eylül 2020

Giriş

Dünyanın dört bir yanındaki ülkeler, COVID-19’a neden olan SARS-CoV-2 virüsünün yayılmasını önlemek için, okulların kapatılması da dahil olmak üzere, geniş halk sağlığı ve sosyal önlemler (PHSM) alıyor (1). Bu ek belge, okulların açılması, kapanması ve yeniden açılması gibi okul operasyonları için, COVID-19’un öğrenciler ve okul personeline yönelik oluşturduğu riski en aza indirmek için gereken önlemleri incelemektedir. Bu belge, 18 yaşın altındaki çocukların eğitim ortamları için uygulanabilir genel ilkeleri ve temel önerileri ana hatlarıyla belirtir. Bu öneriler sadece okullara değil, ders dışı etkinlikler gibi okulla ilgili belirli bağlamlara da uyarlanabilir.

Bu belge, Dünya Sağlık Örgütü tarafından 10 Mayıs 2020 tarihinde yayınlanan “COVID-19 bağlamında okulla ilgili halk sağlığı önlemleri için dikkat edilmesi gerekenler” başlıklı bir belgenin yerini almaktadır (2). Bu belge, eşitliği, kaynak sonuçlarını ve fizibiliteyi dikkate alan, bu ara kılavuzu geliştirmek için en son kanıtları gözden geçiren, COVID-19 ve Eğitim Kurumları uzmanlarının ve DSÖ, UNICEF ve UNESCO’dan uzmanların Teknik Danışmanlık Grubu (TAG)’ndan alınan girdilerle geliştirilmiştir. Bu belgede tanıtılan ana değişiklikler, ulusal düzeyden daha düşük idari düzeylerde bulaşma düzeyine ve yoğunluğuna bağlı olarak COVID-19 bağlamında okul operasyonları için risk temelli bir yaklaşımdır; okul ortamında maskelerin kullanılması ve eğitim ortamında SARS-COV-2’nin girişini ve yayılmasını önlemek için kapsamlı, çok katmanlı önlemleri içerir.

Bu Ek belge, politika yapıcılara ve eğitimcilere, COVID-19 pandemisi süresince, okul yönetimi konusunda, mümkün olduğunca güvenli bir şekilde karar vermelerinde yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Tüm düşüncelerin ve kararların en başında; çocukların genel refahı, sağlığı ve güvenliği için, eğitimin devamlılığı olmalıdır. Bununla birlikte, tüm kararların; çocuklar, ebeveynler, bakıcılar, öğretmenler, diğer personel ve daha genel olarak topluluklar ve toplumlar için etkileri olacaktır (3).

Ayrıca okuyucular, vakaların yeniden ortaya çıkma riskini yönetirken, COVID-19 epidemiyolojisi geliştikçe PHSM’yi uyarlama konusunda WHO tarafından yayınlanan kılavuza başvurmak isteyebilir (3).

Genel Prensipler

SARS-CoV-2’nin okul ortamlarında bulaşmasını önlemek ve en aza indirmek için okulla ilgili halk sağlığı önlemlerine ilişkin hususların altında yatan ilkeler aşağıdaki gibidir:

Güvenli, yeterli ve uygun eğitimsel ve sosyal öğrenmenin ve çocukların gelişiminin sürekliliğini sağlamak
Okul ve okulla ilişkili ortamlarda; çocuklar, öğretmenler ve diğer okul personeli arasında SARS-CoV-2 bulaşma riskini en aza indirme
Okulların toplumdaki SARS-COV-2 salgınını artırma potansiyeline karşı koruma
Okulla ilgili alınan önlemlerin, toplum düzeyinde uygulanan, daha geniş önlemlere entegre edilmesini ve desteklemesini sağlamak

Okul işlemleri ile ilgili kararlarda dikkate alınacak noktalar

Halk sağlığı perspektifinden, okulları kapatma veya yeniden açma kararı, yerel düzeyde COVID-19 epidemiyolojisini, eğitim kurumlarının sistemlerini uyarlama kapasitesini, okul kapanışlarının çocukların eğitimsel kayıp, eşitlik, genel sağlık ve refahı üzerindeki etkisini ve okul dışında uygulanan diğer halk sağlığı önlemlerini dikkate alarak risk temelli bir yaklaşımla yönlendirilmelidir. Tamamen veya kısmen kapatma veya yeniden açmayla ilgili kararlar, eğitim ortamlarının yeniden açılmasının toplumdaki bulaşmayı ne kadar artırabileceğinin yanı sıra, SARS-CoV-2’nin yerel bulaşma düzeyine ve yerel risk değerlendirmesine göre, yerel idari düzeyde alınmalıdır. Eğitim tesislerinin kapatılması yalnızca başka alternatif olmadığında düşünülmelidir.

Mevcut en iyi verilere göre, 18 yaşın altındaki çocukların rapor edilen vakaların yaklaşık % 8,5’ini temsil ettiğini, diğer yaş gruplarına kıyasla nispeten daha az ölümle seyrettiğini göstermektedir (8. sayfadaki “Çocuklarda ve okullarda COVID-19 üzerine araştırma” kutusuna bakın). Buna karşılık, okulların kapanmasının çocuk sağlığı, eğitimi ve gelişimi, aile geliri ve genel ekonomi üzerinde açık olumsuz etkileri vardır. Ulusal ve yerel yönetimler, SARS-CoV-2’nin eğitim ortamlarına girişini ve daha fazla yayılmasını önlemek için kapsamlı, çok katmanlı önlemlere yatırım yaparak (bkz. Tablo 2) eğitimin devamlılığına öncelik vermeyi düşünmeli ve aynı zamanda daha geniş toplulukta bulaşmayı sınırlandırmalıdır.

SARS-CoV-2 bulaşı

Belirgin bir idari ve epidemiyolojik birim (ilçe veya alt bölgeler) içindeki SARS-CoV-2 bulaşmasının yoğunluğu aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir:

Vaka yok: yerel olarak tespit edilen vakaların olmadığı bir alan (kapsamlı gözetim yapılan bir alanda yerel olarak laboratuvar tarafından doğrulanmış vaka yok)
Sporadik bulaşma: İmporte veya yerel olarak bir veya daha fazla vakanın yaşandığı bir alan. Bu durumda, tüm okullar açılacaktır (veya daha önce yaygın olan bulaşın iyi bir şekilde kontrol edilmesi, halk sağlığı önlemlerinin uygulanması yoluyla başarılmışsa) yeniden açılacaktır.
Vaka Kümeleri: Zaman içinde kümelenmiş vakaların, sınırlı coğrafi konumun ve / veya ortak maruziyetlerin yaşandığı bir alan. Bu durumda, çoğu okul COVID-19 önleme ve kontrol önlemlerini uygulayarak açık kalacaktır. Yetkililer, okulları içeren kümelerin sayısında bir artış yaşanan alanlarda okulları kapatmayı düşünebilir.
Genel Bulaşma: Enfeksiyon zincirlerine bağlanamayan çok sayıda vaka; nöbetçi laboratuar sürveyansında çok sayıda vaka ve çeşitli alanlarda birden fazla ilgisiz küme olması gibi faktörlerin değerlendirilmesi yoluyla tanımlanan daha büyük bulaş salgınları yaşanan bir alan. Bulaşın yoğunluğuna ve trendlere bağlı olarak, yerel yetkililer, okulun ve diğer toplum genelindeki PHSM’nin işletilmesi için, özellikle COVID-19 vakalarının, yatışlarının ve ölümlerinin artan eğilimlerde olduğu alanlarda, okul kapanışı dahil, risk temelli bir yaklaşım düşünebilir. Açık kalan okullar kesinlikle COVID-19 yönergelerine uymalıdır (4) (bkz.Tablo1).

Tablo 1: SARS-COV-2 bulaş seviyesinin durumu ve okul operasyonları için değerlendirme.

İlçe / alt bölge düzeyinde bulaşma seviyesi	Genel Değerlendirmeler
Vaka yok	Tüm okullar açılır ve COVID-19 önleme ve kontrol önlemleri uygulanır.
Sporadik vakalar	Tüm okullar açılır ve COVID-19 önleme ve kontrol önlemleri uygulanır.
Vaka Kümeleri	Çoğu okul açılır ve COVID-19 önleme ve kontrol önlemleri uygulanır. Yetkililer, okulları içeren kümelerin sayısında bir artış yaşanan alanlarda daha geniş PHSM’nin bir parçası olarak okulları kapatmayı düşünebilir.
Genel bulaşma	Çocukların eğitiminin devamlılığını sağlamak amacıyla okulun ve diğer toplum çapında PHSM’nin işletilmesi için risk temelli yaklaşım. Muhtemelen, COVID-19 vakalarının, hastaneye yatışlarının ve ölümlerinin artan eğilimlerde olduğu bölgelerde, okulların kapatılması dahil olmak üzere geniş PHSM uygulanacaktır; açık kalan okullar kesinlikle COVID-19 yönergelerine uymalıdır (4).

Okul hazırlığı ve COVID-19 önleme ve kontrol önlemlerini uygulama ve sürdürme kapasitesi

Okullarda COVID-19’un önlenmesi ve kontrolüne ilişkin ulusal kılavuz bazı ülkeler ve uluslararası kuruluşlar tarafından yayınlanmıştır (5,6). Öğrenci ve personelin güvenliğini sağlamaya yardımcı olmak için alınması önerilen temel önlemler Tablo 2’de özetlenmiştir. Tüm bulaşma senaryolarında ve okulların işleyişine ilişkin kararlarda, okulların ana hatlarıyla belirtilen önlemleri uygulama kapasitesi dikkate alınmalıdır.

Tablo 2: SARS-COV-2’nin eğitim ortamlarına girmesini ve yayılmasını önlemek için kapsamlı, çok katmanlı ölçüler (1,5,7,8).

Topluluk düzeyi	Okulların yeniden açıldığı topluluklarda önerilen topluluk düzeyinde daha geniş önlemler (3): Şüpheli vakaların erken tespiti, şüpheli vakaların test edilmesi; temaslı kişileri belirlenmesi ve takip edilmesi; temaslıların karantinaya alınmasıToplantıları sınırlamak ve hareketliliği azaltmak, yerelleştirilmiş önlemleri uygulamak ve iletmek için kümelerin incelenmesiEn az 1 metrelik fiziksel mesafe, el ve diğer kişisel hijyen uygulamaları ve fiziksel mesafenin sağlanamadığı durumlarda yaşa uygun maske takılmasıRisk azaltma için topluluk öncülüğündeki girişimler, (ör. yanlış ve yanıltıcı bilgileri, söylentileri ve damgalamaları ele almak), ve savunmasız grupların korunması ve ‘yürüyen otobüsler’in organizasyonu ve güvenli bisiklet rotalarının düzenlenmesini içeren güvenli toplu taşımaUygun olan diğer PHSM.
Okul düzeyi	İdari politikalar: katılım ve giriş kurallarının belirlenmesi; grup oluşturma (öğrenci ve öğretmenleri balon, kapsül, daire, güvenli kare olarak adlandırılan alanlarda küçük gruplar halinde tutmak); okula başlama, molalar, temizlik, yemek ve bitiş saatlerini değiştirmek; (ör. alternatif günler, alternatif vardiyalar koymak)Altyapı: Yerin uygun kullanımını kolaylaştırmak için fiziksel alanın veya kullanımının yeniden düzenlenmesi, giriş/çıkışın belirlenmesi; yürüme ve el yıkama tesislerinin yönünün işaretlenmesi, uygun alan kullanımını kolaylaştırmak için çevresel tasarım ipuçları oluşturmak Temiz ortamın korunması: yüzeylerin ve paylaşılan nesnelerin sık sık temizlenmesiMümkün olan yerlerde pencere ve kapıları açarak temiz havayı artırmak için öncelikli olarak yeterli ve uygun havalandırmanın sağlanması ve uygun olduğu şekilde açık hava etkinliklerinin teşvik edilmesiFiziksel mesafenin sağlanamadığı durumlarda yaşa uygun maske kullanımı; herkesin maske temin edebildiğinden emin olunmasıUlusal prosedürlere göre ebeveynler ve öğretmenler tarafından semptom taraması, şüpheli vakaların test edilmesi ve izole edilmesi; hasta olduğunda evde kalma politikalarıOkul ulaşımının ve varış / ayrılış saatlerinin yeniden düzenlenmesiEbeveynler, öğrenciler ve öğretmenlerle kurulan bilgilerin ve geri bildirim mekanizmalarının net ve erişilebilir bir şekilde paylaşılmasıRuh sağlığı ve psikososyal destek, beslenme programları, aşılama ve diğer hizmetler gibi okul temelli hizmetlerin sürdürülmesi.
Sınıf düzeyi	Uygun olduğunda fiziksel mesafeTavsiye edildiğinde maske takmakSık sık el hijyeniSolunum görgü kurallarıTemizlik ve dezenfeksiyonYeterli havalandırmaGerekirse masaların aralıklı yerleştirilmesi veya çocukların gruplandırılması
Yüksek risk altındaki bireyler	Önceden tıbbi sorunları olan, ciddi hastalık riski yüksek olan öğrencilerin ve öğretmenlerin tanımlanması; bu bireyleri güvende tutmak için uygun stratejiler geliştirmekSavunmasız çocukların bütünsel ihtiyaçlarını sağlamak için koordineli ve entegre bir yaklaşımın benimsenmesi (koruma, akıl sağlığı ve psikososyal destek, rehabilitasyon, beslenme ve diğer konular)Fiziksel mesafenin korunması ve tıbbi maske kullanımıSık sık el hijyeni ve solunum görgü kuralları

COVID-19 önleme ve kontrol önlemleri

Fiziksel mesafe

Okulda fiziksel mesafe

Fiziksel uzaklaşma önlemleri, bireyleri (sınıf içi ve dışı) ve grupları ayrı tutmayı amaçlayan idari önlemlerle (gruplama, aralıklı zamanlama, dönüşümlü uzaktan eğitim vb.) uygulanabilir.

Bireysel fiziksel mesafe

Sınıfların dışında

• Mümkünse hem öğrenciler (tüm yaş grupları) hem de personel için en az 1 metrelik bir mesafe bırakın.

Sınıfların içinde, aşağıdaki yaşa uygun önlemler bölgesel SARS-COV-2 enfeksiyon yoğunluğuna bağlı olarak düşünülebilir.

Genel bulaşma olan bölgeler / alt bölgeler
Açık kalan okullar için tüm bireyler (tüm yaş gruplarından öğrenciler ve personel) arasında en az 1 metrelik bir mesafe bırakın.
Vaka Kümeleri olan bölgeler / alt bölgeler
Öğrenciler arasında en az 1 metre mesafeyi korumak için risk temelli bir yaklaşım uygulanmalıdır. Sınıf içinde en az 1 metre fiziksel mesafeye bağlı kalmanın faydaları, çocuklar arasındaki etkileşimlerden kaynaklanan sosyal, duygusal, gelişimsel ve zihinsel sağlık kazanımlarına karşı değerlendirilmelidir.
Öğretmen ve destek personeli birbirlerinden ve öğrencilerden en az 1 metre uzakta olmalıdır. En az 1 metrelik mesafeyi korumak pratik olmadığında veya öğrencilere desteği engellediğinde, öğretmenler ve destek personeli maske takmalıdır.
Sporadik vaka olan bölgeler / alt bölgeler
12 yaşın altındaki çocukların her zaman fiziksel mesafeyi korumaları gerekmeyebilir.
Mümkün olduğu durumlarda, 12 yaş ve üstü çocuklar birbirinden en az 1 metre uzakta durmalıdır.
Öğretmen ve destek personeli birbirlerinden ve öğrencilerden en az 1 metre uzakta durmalıdır. En az 1 metrelik mesafeyi korumak pratik olmadığında veya öğrencilere desteği engellediğinde, öğretmenler ve destek personeli maske takmalıdır.
Vaka olmayan bölgeler / alt bölgeler
12 yaşın altındaki çocukların her zaman fiziksel mesafeyi korumaları gerekmeyebilir.
Mümkün olduğu durumlarda, 12 yaş ve üstü çocuklar birbirinden en az 1 metre uzakta durmalıdır.
Öğretmen ve destek personeli birbirlerinden ve öğrencilerden en az 1 metre uzakta durmalıdır. En az 1 metrelik mesafeyi korumak pratik olmadığında veya öğrencilere desteği engellediğinde, öğretmenler ve destek personeli maske takmalıdır.

Gruplar arasında fiziksel uzaklık

Okul ve okul sonrası etkinlikler için sınıfların ve yaş gruplarının karıştırılmasını sınırlayın.
Sınırlı alana veya kaynaklara sahip okul bölgeleri, farklı sınıflar arasındaki bulaşı sınırlandırmak için alternatif sınıf yöntemlerini değerlendirebilir. Örneğin; farklı sınıflar için farklı zamanlarda başlangıç ve bitiş saatleri oluşturmak
Lise ders çizelgesi değiştirilebilir, bazı öğrenciler ve öğretmenler sabahları, diğerleri öğleden sonra, diğerleri akşamları katılabilir. Okullar ayrıca ne zaman ve nerede yemek yenileceğini değiştirerek ortak mola sürelerini en aza indirebilir
Sınıf başına daha az öğrenciye izin vermek için mümkünse öğretmen sayısını artırmayı veya gönüllü desteğine başvurmayı düşünün (yer varsa).
Okul veya kreş sırasında bırakma ve toplama dönemlerinde kalabalık kontrolünü sağlayın; yürüme yönünü işaretleyerek giriş ve çıkışları açıkça belirleyin; Okul kampüsüne ve tesislerine giren ebeveynler ve bakıcılar için kısıtlamaları göz önünde bulundurun.
Öğrencilerin büyük gruplar halinde veya sıralarda, okuldan ayrılırken ve boş zamanlarında çok yakın olmamalarını sağlayan farkındalık yaratın.

Okul ortamlarında maske kullanımı

WHO ve UNICEF geçtiğimiz günlerde COVID-19.9 bağlamında toplumdaki çocuklar için maske kullanımına ilişkin tavsiyeler yayınladı. Okul ortamları için bu kılavuzu işlevsel hale getirmek için, yaş kategorileri yerel eğitim yapısıyla uyumlu hale getirilmelidir.

SARS-CoV-2’nin yoğun bulaşının olduğu ülkelerde veya bölgelerde ve fiziksel mesafenin elde edilemediği ortamlarda, WHO ve UNICEF, karar vericilere ulusal politikaları geliştirirken okullarda (sınıflarda, koridorlarda veya ortak alanlarda) maske kullanımı için aşağıdaki kriterleri uygulamaları konusunda tavsiyede bulunur:

5 yaş ve altı çocukların maske takması gerekmemelidir.
6 ila 11 yaş arasındaki çocuklar için, maske kullanma kararına risk temelli bir yaklaşım uygulanmalıdır. Bu yaklaşım şunları dikkate almalıdır:
Çocuğun bulunduğu bölgedeki bulaşın yoğunluğu ve bu yaş grubundaki enfeksiyon ve bulaşma riskine ilişkin güncellenmiş veriler / mevcut kanıtlar
Topluluk ve nüfusun özellikle çocuklarla ve çocuklar arasındaki sosyal etkileşimlerini etkileyen inançlar, gelenekler, davranışlar veya sosyal normlar gibi sosyal ve kültürel ortam
Çocuğun uygun maske kullanımına uyma kapasitesi ve uygun yetişkin gözetiminin mevcudiyeti
Maske takmanın öğrenme ve psikososyal gelişim üzerindeki potansiyel etkisi
Spor aktiviteleri veya engelli veya altta yatan hastalıkları olan çocuklar gibi belirli ortamlar için ek özel hususlar ve uyarlamalar
12 yaş ve üstü çocuklar ve ergenler, yetişkinler için ulusal maske kurallarına uymalıdır.
Öğretmen ve destek personelinin, diğerlerinden en az 1 metrelik bir mesafeyi garanti edemedikleri veya bölgede yaygın bir bulaşma olduğu zaman maske takmaları gerekebilir.
Maske kullanımının öğrenmeyi engellememesini sağlamak için her türlü çaba gösterilmelidir.
Maskenin takılması veya kaynakların yetersizliği nedeniyle maskenin olmaması durumunda çocukların eğitime erişimi engellenmemelidir.

Okullarda çocuklar ve ergenler tarafından maske kullanımı, COVID-19’un yayılmasını sınırlamaya yönelik kapsamlı bir stratejinin yalnızca bir parçası olarak düşünülmelidir. Okullar, kirli maskelerin sınıflara ve oyun alanlarına atılması riskini azaltmak için kullanılmış maskelerin atılmasını içeren bir atık yönetimi sistemi oluşturmalıdır (9).

Havalandırma

Sınıflar dahil olmak üzere kamu binalarında yeterli havalandırmayı sağlamaya yönelik stratejiler, konaklama sektöründeki COVID-19 yönetimi için “Operasyonel hususlarda ve COVID-19 bağlamında havalandırma ve iklimlendirme” ve son yayınlanan “WHO Soru-Cevap” bölümünde ayrıntılı olarak açıklanmaktadır (10,11). Özet olarak:

Çevre koşulları ve bina gereksinimleri izin verdiğinde, iç havanın dış hava ile seyreltilmesini artırmak için doğal havalandırma kullanmayı (yani, mümkünse ve bunu yapmak güvenli ise pencereleri açma) düşünün.
Yeterli havalandırma sağlayın ve mümkünse bulunulan alanlara hava akışını artırın.
Isıtma için havalandırma ve iklimlendirme sistemleri kullanılıyorsa, havalandırma sistemi düzenli olarak incelenmeli, bakım yapılmalı ve temizlenmelidir. Etkili ve güvenli olmalarını sağlamak için havalandırma sistemlerinin kurulumu ve bakımı için sıkı standartlar gereklidir. Aynısı filtrelerin durumunun izlenmesi için de geçerlidir. Mümkünse, hava akışını önemli ölçüde azaltmadan, merkezi hava filtrelemesini mümkün olan en yüksek seviyeye yükseltin.
Mekanik sistemler için, havalandırma sistemlerinin ekonomizör modlarını kullanarak (potansiyel olarak% 100 kadar yüksek), toplam hava akışını ve dış hava yüzdesini artırın. Önce hem sıcaklık hem de nem kontrolü için havalandırma sistemlerinin yetenekleriyle uyumluluğu ve ayrıca dış / iç hava kalitesi hususlarıyla uyumluluğu doğrulayın.
Sıcaklığa veya doluluğa bağlı olarak hava akışını azaltan talep kontrollü havalandırma (DCV) kontrollerini devre dışı bırakın
Tavsiyelere uygun olan binalarda, maksimum dış hava akışında, havalandırma sistemini 2 saat önce ve sonra çalıştırmayı düşünün

Okulda hijyen ve günlük uygulamalar

Maruziyeti sınırlandırmak için hijyen ve çevresel temizlik önlemleri şunları içerir:

Uygun ve sık el hijyeni, solunum görgü kuralları, maske kullanımı; COVID-19 semptomları ve hasta hissettiğinde ne yapılması gerektiği dahil olmak üzere; okuldaki herkesi COVID-19’un önlenmesi konusunda eğitin. Pandemi geliştikçe İletişim yoluyla yayılan söylentiler ve yanıltıcı bilgilere karşı düzenli güncellemeler sunun.
Özellikle küçük çocuklar için, okula varışta ve okul rutininin belirli önemli anlarında sık el hijyeni için bir program oluşturun. Atıştırmalıklar ve öğle yemeği öncesi ve okul çıkışından önce dahil olmak üzere okul girişlerinde ve okul genelinde ve mümkünse sınıflarda yeterli sabun ve temiz su veya alkol bazlı dezekfentan sağlayın. Öğrenciler yerdeki işaretleri kullanarak el hijyeni / yıkama noktalarında beklerken fiziksel mesafeyi sağlayın.
Su ve sabun / deterjan ve dezenfektan ile tuvaletler de dahil olmak üzere okul ortamının her gün düzenli olarak temizlenmesi planlayın (1); kapı kolları, masalar, oyuncaklar, malzemeler, ışık düğmeleri, kapı çerçeveleri, oyun ekipmanları, çocuklar tarafından kullanılan öğretim yardımcıları ve paylaşılan kitapların kapakları gibi sık dokunulan yüzeyleri temizleyin ve dezenfekte edin; temizlik görevlilerinin tüm günlük hijyen görevlerinin yerine getirmesini sağlayın ve temizlik personeli için kişisel koruyucu ekipman (PPE) gibi temizlik ve koruyucu malzemelerin sağlandığından emin olun.
Beden eğitimi derslerinde, spor, müzik veya diğer fiziksel aktivitelerde ve oyun alanlarında, ıslak alanlar (duş / havuz) ve soyunma odaları, laboratuvarlar / bilgisayar laboratuvarları, kütüphaneler, banyolar ve yemek alanları / kafeterya alanlarında maruz kalma riskini veya doğrudan fiziksel teması sınırlandırmak için neler yapılabileceğini değerlendirin.
Kantin, spor salonu ve spor tesisleri ile soyunma odalarında temizlik sıklığını artırın; giriş ve çıkışlarda el hijyeni istasyonları sağlayın, sporcuların tesisler arasında tek yönlü dolaşımını sağlamak ve soyunma odasında bir defada izin verilen kişi sayısını sınırlandırın; okul tesislerinin girişine izin verilen kişi sayısı hakkında net bilgiler bildirin.
Okul servisleri gibi ulaşımda solunum ve el hijyeni ve fiziksel mesafe önlemleri alın. Mümkünse otobüs pencereleri açık tutulmalıdır; toplu taşımayı kullananlar da dahil olmak üzere öğrencilere okula güvenli gidip gelme konusunda bilgi sağlayın.

Hasta öğrencilerin, öğretmenlerin ve diğer okul personelinin taranması ve yönetimi

Potansiyel COVID-19 enfeksiyonu olan öğrenciler, öğretmenler veya okul personeli için “iyi değilsen evde kal” politikasını uygulayın ve değerlendirme, test ve bakım için yerel sağlık hizmeti sağlayıcılarıyla bağlantı kurun. Mümkünse evde bakım desteği sağlamak ve ev ile okul arasındaki iletişimi sağlamak için yerel kuruluşlarla bağlantı kurun.
COVID-19’un yerel epidemiyolojisini dikkate alarak, ebeveynler / öğrenciler / personel için okula gidip gidemeyeceklerine karar vermeleri için bir kontrol listesi oluşturun. Kontrol listesi şunları içermelidir:
Öğrenciyi/personeli korumak için altta yatan temel tıbbi durumlar ve hastalığı olup olmadığı
Başkalarına yayılmasını önlemek için COVID-19’u düşündüren son hastalık veya semptomlar
Gerektiğinde destek sağlayabilmek için ev ortamındaki durum
Topluluğa COVID-19 bulaştığında, devamsızlığı mazur göstermek için doktor raporu gerekliliğinden feragat edin.
Hasta olan kişilerin belirlenmesi için Tüm personelin, öğrencilerin ve ziyaretçilerin binaya girmeden önceki 24 saat içinde ateş veya ateşli hissetme öyküsü için günlük taramayı düşünün.
Bir COVID-19 vakasıyla temas halinde olan öğrencilerin 14 gün evde kalmasını sağlayın (14). Okul yetkilileri, öğrenciler veya personel arasında pozitif bir COVID-19 vakası olması durumunda halk sağlığı yetkililerini bilgilendirilmelidir.

Okul temelli vakalara yanıt vermek için, gizlilik korunurken vakaların derhal izole edilmesi ve temas takibi ve temasların karantinası uygulanmalıdır (12). Bu ayrıca şunları içermelidir:

Okulların bulaş olan ilgili alanlarının arındırılması; sınıf veya okul kapanışlarını düşünmeden önce temas izleme ve risk değerlendirmesi yapılması önerilir; ulusal politikaya bağlı olarak, okul kapanışı yerine, temas belirli gruplarla sınırlıysa, bir sınıfın veya sınıf içindeki bir grubun izolasyonunu düşünün.

Veliler, öğrenciler, öğretmenler ve okul personeli ile iletişim

Okul ve toplum arasında kapsayıcı ve erken işbirliği (topluluk ve dini liderler, öğretmenler sendikası, toplum kuruluşları, kadın örgütleri ve gençlik dernekleri dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere) gerekli önlemlerin geliştirilmesi ve uygulanması için anahtardır. Esnekliği korumak ve yaklaşımları gerektiği gibi değiştirmek ve iyi uygulamaların öğrenilmesini ve paylaşılmasını sağlamak önemli olacaktır.

COVID-19 ile ilgili sık iletişim ve mesajlaşmanın yanı sıra ebeveynlere, öğrencilere ve öğretmenlere, önlemler alındıktan sonra okullara katılmanın güvenli olacağı konusunda güvence verecek okul önlemleri sağlayın. Ayrıca, okul personeli, öğretmenler, ebeveynler / bakıcılar ve öğrenciler arasında söylentileri ve yanıltıcı bilgileri önlemek için iletişim sağlanmalıdır.
Okulun uygulamaya koyduğu önlemler ve rolleri hakkında öğrencilere, okul personeline ve öğretmenlere danışın.
Ebeveynleri okulun uyguladığı önlemler hakkında bilgilendirin ve evde meydana gelen COVID-19 vakalarını bildirmek için işbirliği isteyin. Evden birinin COVID-19 olduğundan şüpheleniliyorsa, evdeki tüm çocuklar evde kalmalı ve okulları bilgilendirmelidir.
Öğrencilere, bilimsel konuları tartışmak ve okullar aracılığıyla alabilecekleri yardımı vurgulamak da dahil olmak üzere, okulla ilgili önlemlerin nedenini açıklayın (örneğin, psikososyal destek).

Kapatılan bir okulun yeniden açılmasıyla ilgili okulla ilgili ek önlemler

Okul temelli ve okulla bağlantılı sağlık hizmetlerinin, sağlığı geliştirme, okulda besleme, bakım ve destek hizmetlerinin, enfeksiyon önleme ve kontrolünü sürdürürken mümkün olduğunda sürdürülmesini sağlayın:

Okul kapanışları sırasında sağlık bilgilerine ve eğitime farklı yollardan erişimin etkisini değerlendirin. Okullar yeniden açıldığında, özellikle sağlık riski olan öğrenciler için özel olarak hazırlanmış stratejileri tasarlayın.
Aşılama gibi mevcut okul sağlığı politikalarına devam edin. Okul temelli aşılama programları için, gerekirse aşı takviyesi için bir plan olduğundan emin olun.
Temel okul sağlığı (menstrüasyon sağlığı yönetimi ve ilgili ürünler dahil) ve okul beslenme / beslenme paketlerinin yeniden kurulması ve sağlanmasına devam edilmesi.
Okullar yeniden açılırken sınıf temelli sosyo-duygusal öğrenimi yoğunlaştırın.
Destek mekanizmaları oluşturmak için okulu bırakanların takibini yapın. Gençlerin ve ailelerinin ruh sağlığı ve psikososyal destek hizmetlerine erişim fırsatlarını artırın.
Hareketliliğin kısıtlı olduğu dönemlerde çocukların veya ergenlerin şiddet veya cinsel şiddete maruz kalmış olabileceklerine karşı dikkatli olun ve gerektiğinde destek ve bakım alabilmeleri için hazırlık yapın.

Yatılı okulların ve diğer uzman kurumların, tüm COVID-19 önlemlerini konutlara, amfilere, laboratuvarlara ve diğer öğrenim tesislerine genişletmesi gerekecektir.
Binanın yeniden açılmasının ardından legionella riskini azaltmak için su sistemleri yıkanmalı ve klorlanmalıdır.

Uzaktan öğrenme

Çocukların derslere şahsen katılamayacakları yerlerde, öğrencilerin eğitim materyallerine ve teknolojilerine (internet, mesajlaşma, radyo, radyo veya televizyon) erişmeye devam etmelerini sağlamak için destek verilmelidir. Daha fazla ayrıntı için Okulları Yeniden Açma Çerçevesi’ne bakın (5).

Okul operasyonlarının izlenmesi

Koruyucu okul önlemleri uygulandığında, okullar ve topluluklarla yakın işbirliği içinde izleme yapmak ve okulların yeniden açılmasının etkisini dikkatlice izlemek için gözetim programları oluşturmak önemlidir. Gözetim verileriyle, riskleri azaltmak için en uygun önlemler ve yetkililerin / paydaşların ebeveynlere, öğrenicilere ve öğretmene okullara girmenin güvenli olduğu konusunda güvence vermesine izin verin. Bu faaliyetlerde esnekliği korumak ve yaklaşımları gerektiği gibi değiştirmek ve iyi uygulamaların öğrenilmesini ve paylaşılmasını sağlamak önemli olacaktır. Aşağıdaki etkiler ve eğilimler izlenmelidir:

• Şüpheli vakaların semptom bildirme, izleme, hızlı test etme ve takibinin etkinliği

• Politikaların ve önlemlerin eğitim hedefleri ve öğrenme çıktıları üzerindeki etkileri

• Politikaların ve önlemlerin çocukların, kardeşlerin, personelin, ebeveynlerin ve diğer aile üyelerinin sağlığı ve refahı üzerindeki etkileri

• Kısıtlamalar kaldırıldıktan sonra okulu bırakma eğilimi

• Okuldaki çocuklarda ve personelde vaka sayısı ve yerel idari bölgede ve ülkede okul kaynaklı salgınların sıklığı

• Uzaktan öğretimin öğrenme çıktıları ve biçimlendirici değerlendirmeler üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi

Okula hazırlığın değerlendirilmesi için kontrol listesi

Bu bölümün kapsamlı bir incelemesi için “Okullarda COVID-19 Önleme ve Kontrol için IASC Geçici Kılavuzu (6)” ve “Okulu Yeniden Açma Çerçevesi”ne bakın (5).

Çocuklarda ve okullarda COVID-19 üzerine araştırma

Çoğu araştırmadan elde edilen veriler, 18 yaşın altındaki çocukların rapor edilen vakaların yaklaşık% 8,5’ini temsil ettiğini, diğer yaş gruplarına kıyasla nispeten daha az ölümle seyrettiğini göstermektedir (13-17). Çocuklarda enfeksiyon genellikle hafif hastalığa neden olur ve COVID-19’a bağlı ciddi hastalık nadiren görülür. Ancak kritik hastalık vakaları bildirilmiştir (18, 19). Yetişkinlerde olduğu gibi, önceden var olan tıbbi durumlar, çocuklarda şiddetli hastalık ve YBÜ’ye yatış için bir risk faktörü olarak düşünülmektedir (20, 21).

Çocukların SARS-CoV-2’nin bulaşmasına ne ölçüde katkıda bulundukları tam olarak anlaşılamamıştır. Küçük çocukların enfeksiyona yatkınlığı yetişkinlere göre daha düşük gibi görünmektedir ve duyarlılık genellikle yaşla birlikte artmaktadır (22, 23). 10 yaşın altındaki çocuklar yetişkinlere ve ergenlere göre daha az enfekte olurken, ergenler arasındaki epidemiyoloji genç yetişkinlerinkine daha çok benzemektedir. Temaslı izleme ve küme araştırmalarından elde edilen mevcut kanıtlar, çocukların enfeksiyonun ana taşıyıcıları olma olasılıklarının yetişkinlerden daha düşük olduğunu göstermektedir (24, 22, 25, 26, 23). Örneğin, Kore Cumhuriyeti’nde hem hane halkı hem de hane dışı kişilerle yapılan yakın tarihli bir araştırma, 10 yaşın altındaki enfekte çocukların enfekte yetişkinlerden daha az bulaşıcı olduğunu göstermektedir (27).

Eğitim ortamlarında çocuklar ve personel arasında belgelenmiş aktarım sınırlıdır, çünkü pek çok ülke okulları kapatmıştır ve çocuklar büyük ölçüde toplum bulaşının yoğun dönemlerinde evde kalmıştır (28-33). Eğitim ortamlarındaki araştırmalar, virüsün ortaya çıkmasının genellikle enfekte yetişkinlerde başladığını göstermektedir. Personelden personele aktarım, personelden öğrenciye aktarımdan daha yaygın ve öğrencilerden öğrenciye aktarım nadir olarak gösterilmiştir (28, 17, 35). Genel olarak, okulları yeniden açan veya hiç kapatmayan ülkelerden elde edilen çoğu kanıt, okulların toplum aktarımında önemli artışlarla ilişkilendirilmediğini göstermektedir (35). Gelişmiş önleme tedbirlerine bağlılık ve vakaların ve temaslarının zamanında tespiti ve izolasyonu, çoğu durumda daha büyük salgınlara ilerlemeyi önlemede şimdiye kadar başarılı olmuştur (2. sayfada özetlendiği gibi). Bir istisna olarak, okulun yeniden açılmasından 10 gün sonra büyük bir okul salgınının ortaya çıktığı bir ülke, sınırlı tedbirler olduğunda kalabalık lise ortamlarında yayılma potansiyeli olduğunu vurgulamaktadır (35, 36). Ancak, toplumun yeniden areketlenmesinde okullar için net bir nedensel rol şu anda gösterilmemiştir.

Okullarda ve gençlerin bir araya geldiği diğer ortamlarda salgın riski, büyük ölçüde arka plandaki genel bulaşma ve ortamlarla bağlantılı risk yükselticiler tarafından belirlenir (28, 36, 37). Georgia, Amerika Birleşik Devletleri’nde meydana gelen bir salgın, SARS-CoV-2’nin genç merkezli gece ortamlarında etkili bir şekilde yayılabildiğini ve tüm yaş gruplarında yüksek atak oranlarına yol açtığını göstermiştir (ortalama yaş 12 idi) (38). SARS-CoV-2’nin kolayca yayıldığı yüksek riskli ortamları anlamak, politika yapıcılara müdahale önlemlerine öncelik verme konusunda rehberlik edecektir. Japonya’dan gelen verilerin analizi, vakaların küçük bir oranının (% 20) virüsü diğer birçok kişiye yayarak kümeler oluşturduğunu göstermektedir (38). Kümelerin ortak özelliklerinin analizine dayanarak, Japon yetkililer yüksek riskli yerleri ve durumları belirtmek için “Üç Cs” adlı bir kavram geliştirdiler: 1) Yetersiz havalandırmalı kapalı alanlar; 2) Birçok insanın bulunduğu kalabalık alanlar; ve 3) Yakın görüşmeler, yüksek sesle tezahürat, şarkı söyleme veya diğer insanlardan kısa bir mesafede egzersiz yapma gibi yakın temas (38). Japonya’da halktan ve ziyaretçilerden Üç C’den kaçınmalarını isteyen kitlesel bir halk bilinci başlatıldı ve bazı durumlarda yerel yargı bölgeleri kendileriyle ilgili ortamlarla kapalı mekanlar oluşturdu. Bir lisede, okulun yeniden açılmasından 10 gün sonra başlayan büyük COVID-19 salgını, “Üç C” kümesinin aşırı kalabalık okul ortamlarında başlayabileceğine dair fikir verir (39).

Çoğu ülkenin faaliyetler ve sosyal toplantılar üzerindeki kısıtlamaları yalnızca yavaşça kaldırdığını düşünürsek, okulları açık tutmanın toplum bulaşması üzerindeki uzun vadeli etkileri henüz değerlendirilmemiştir. Bu, SARS-CoV-2 toplumda dolaşırken önleyici tedbirlerin titiz bir şekilde uygulanmasının öneminin altını çizmektedir.

Kaynaklar

1. Viner, R. M. et al. School closure and management practices during coronavirus outbreaks including COVID-19: a rapid systematic review. Lancet Child Adolesc Health 4, 397–404 (2020).

2. World Health Organization. (2020). Considerations for school-related public health measures in the context of COVID-19: annex to considerations in adjusting public health and social measures in the context of COVID-19, 10 May 2020. World Health Organization. (https://apps.who.int/iris/handle/10665/332052 accessed 04 September 2020)

3. World Health Organization. (2020). Considerations in adjusting public health and social measures in the context of COVID19: interim guidance, 16 April 2020. World Health Organization.( https://apps.who.int/iris/handle/10665/331773 accessed 04 September 2020)

4. World Health Organization. (2020). Public health criteria to adjust public health and social measures in the context of COVID-19: annex to considerations in adjusting public health and social measures in the context of COVID-19, 12 May 2020. World Health Organization. (https://apps.who.int/iris/handle/10665/332073 accessed 04 September 2020) Annex to Considerations in adjusting public health and social measures in the context of COVID-19

5. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO), United Nations Children’s Fund (UNICEF), World Food Programme, World Bank & United Nations High Commissioner for Refugees. Framework for Reopening Schools, June 2020, (https://www.unicef.org/sites/default/files/2020-06/Framework-for-reopening-schools-2020.pdf accessed 04 September 2020)

6. United Nations Children’s Fund (UNICEF), World Health Organization & International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies (IFRC). Interim Guidance for COVID-19 Prevention and Control in Schools. March 2020 (https://uni.cf/2Zi58VC accessed 04 September 2020)

7. Path to Zero & Schools: Achieving Pandemic Resilient Teaching and Learning Spaces. Harvard Global Health Institute https://globalhealth.harvard.edu/path-to-zero-schools-achieving-pandemic-resilient-teaching-and-learning-spaces/ (2020).

8. Bonell, C. et al. An evidence-based theory of change for reducing SARS-CoV-2 transmission in reopened schools. Health Place 64, 102398 (2020).

9. World Health Organization & United Nations Children’s Fund (UNICEF). (2020). Advice on the use of masks for children in the community in the context of COVID-19: annex to the advice on the use of masks in the context of COVID-19, 21 August 2020. World Health Organization. (https://apps.who.int/iris/handle/10665/333919 accessed 04 September 2020)

10. World Health Organization. Ventilation and air conditioning in public spaces and buildings and COVID-19: Q&A. https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-ventilation-and-air-conditioning-in-public-spaces-and-buildings-and-covid -19 accessed 04 September 2020)

11. World Health Organization. (2020). Operational considerations for COVID-19 management in the accommodation sector: interim guidance, 30 April 2020. World Health Organization.(https://apps.who.int/iris/handle/10665/331937 accessed 04 September 2020)

12. World Health Organization. (2020). Considerations for quarantine of contacts of COVID-19 cases: interim guidance, 19 August 2020. World Health Organization. (https://apps.who.int/iris/handle/10665/333901 accessed 04 September 2020)

13. Guan, W. et al. Clinical Characteristics of Coronavirus Disease 2019 in China. N. Engl. J. Med. 382, 1708–1720 (2020).

14. Wortham, J. M. et al. Morbidity and Mortality Weekly Report Characteristics of Persons Who Died with COVID-19-United States. vol. 69 (2019).

15. Bialek, S. et al. Coronavirus Disease 2019 in Children — United States, February 12–April 2, 2020. MMWR Morb. Mortal. Wkly. Rep. 69, 422–426 (2020).

16. Ladhani, S. N. et al. COVID-19 in children: analysis of the first pandemic peak in England. Arch. Dis. Child. archdischild2020-320042 (2020) doi:10.1136/archdischild-2020-320042.

17. European Centre for Disease Prevention and Control (2020). COVID-19 in children and the role of school settings in COVID-19 transmission. European Centre for Disease Prevention and Control https://www.ecdc.europa.eu/en/publicationsdata/children-and-school-settings-covid-19-transmission accessed 04 September 2020)

18. Boast, A. An evidence summary of Paediatric COVID-19 literature. Dont Forget Bubbles (2020) doi:10.31440/dftb.24063.

19. Dong, Y. et al. Epidemiology of COVID-19 among children in China. Pediatrics vol. 145 20200702 (2020).

20. Rajapakse, N. & Dixit, D. Human and novel coronavirus infections in children: a review. Paediatrics and International Child Health (2020) doi:10.1080/20469047.2020.1781356.

21. Götzinger, F. et al. COVID-19 in children and adolescents in Europe: a multinational, multicentre cohort study. Lancet Child Adolesc. Health 4, 653–661 (2020).

22. Goldstein, E. & Lipsitch, M. On the effect of age on the transmission of SARS-CoV-2 in households, schools and the community. medRxiv 2020.07.19.20157362 (2020) doi:10.1101/2020.07.19.20157362.

23. Viner, R. M. et al. Susceptibility to and transmission of COVID-19 amongst children and adolescents compared with adults: a systematic review and meta-analysis. medRxiv 2020.05.20.20108126 (2020) doi:10.1101/2020.05.20.20108126.

24. Joint IPA-UNICEF COVID-19 Information Brief. Epidemiology, Spectrum, and Impact of COVID-19 on Children, Adolescents , and Pregnant Women. (https://ipa-world.org/society-resources/code/images/HjNYEyfuM250.pdf. accessed 04 September 2020)

25. Fretheim, A. The role of children in the transmission of SARS-CoV-2 (COVID-19)-a rapid review memo. Annex to Considerations in adjusting public health and social measures in the context of COVID-19

26. Ludvigsson, J. F. Children are unlikely to be the main drivers of the COVID-19 pandemic – A systematic review. Acta Paediatrica, International Journal of Paediatrics vol. 109 1525–1530 (2020).

27. Park, Y. J. et al. Contact Tracing during Coronavirus Disease Outbreak, South Korea, 2020. Emerg. Infect. Dis. 26, (2020).

28. Macartney, K. et al. Transmission of SARS-CoV-2 in Australian educational settings: a prospective cohort study. Lancet Child Adolesc. Health (2020) doi:10.1016/s2352-4642(20)30251-0.

29. Fontanet, A. et al. SARS-CoV-2 infection in primary schools in northern France: A retrospective cohort study in an area of high transmission. medRxiv 2020.06.25.20140178 (2020) doi:10.1101/2020.06.25.20140178.

30. Fontanet, A. et al. Cluster of COVID-19 in Northern France: A Retrospective Closed Cohort Study. SSRN Electron. J. 2020.04.18.20071134 (2020) doi:10.1101/2020.04.18.20071134.

31. Stein-Zamir, C. et al. A large COVID-19 outbreak in a high school 10 days after schools’ reopening, Israel, May 2020. Eurosurveillance 25, 2001352 (2020).

32. Torres, J. P. et al. SARS-CoV-2 antibody prevalence in blood in a large school community subject to a Covid-19 outbreak: a cross-sectional study. Clin. Infect. Dis. Off. Publ. Infect. Dis. Soc. Am. (2020) doi:10.1093/cid/ciaa955.

33. Heavey, L., Casey, G., Kelly, C., Kelly, D. & McDarby, G. No evidence of secondary transmission of COVID-19 from children attending school in Ireland, 2020. Eurosurveillance 25, 2000903 (2020).

34. Ismail, S. A., Saliba, V., Lopez Bernal, J. A., Ramsay, M. E. & Ladhani, S. N. SARS-CoV-2 infection and transmission in educational settings: cross-sectional analysis of clusters and outbreaks in England. http://medrxiv.org/lookup/doi/10.1101/2020.08.21.20178574 (2020) doi:10.1101/2020.08.21.20178574.

35. Levinson, M., Cevik, M. & Lipsitch, M. Reopening Primary Schools during the Pandemic. N. Engl. J. Med. (2020) doi:10.1056/nejmms2024920.

36. Szablewski, C. M. SARS-CoV-2 Transmission and Infection Among Attendees of an Overnight Camp — Georgia, June 2020. MMWR Morb. Mortal. Wkly. Rep. 69, (2020).

37. Blaisdell, L. L. Preventing and Mitigating SARS-CoV-2 Transmission — Four Overnight Camps, Maine, June–August 2020. MMWR Morb. Mortal. Wkly. Rep. 69, (2020).

38. Oshitani, H. & Experts Members of The National COVID-19 Cluster Taskforce at Ministry of Health, Labour and Welfare, Japan. Cluster-based approach to Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) response in Japan-February-April 2020. Jpn. J. Infect. Dis. (2020) doi:10.7883/yoken.JJID.2020.363.

39. Stein-Zamir, C. et al. A large COVID-19 outbreak in a high school 10 days after schools’ reopening, Israel, May 2020. Eurosurveillance 25, 2001352 (2020).

* Bu metin HASUDER için Dr. Rabia Hamamcı tarafından İngilizce aslından Türkçe’ye çevrilmiştir.

Paylaş