HALK SAĞLIĞI UZMANLARI DERNEĞİ (HASUDER) COVID-19 GÖREV GRUBU

GÜNÜN KONUSU:

YENİ KORONAVİRÜS HASTALIĞI (COVID-19) AÇISINDAN

RUTİN AŞILAMA HİZMETLERİ

Doküman Dr. Dilek Aslan tarafından 18.4.2020 tarihinde hazırlanmıştır.

Yeni Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) mücadele sürecinde rutin aşılama hizmetlerinin aksadığına dair bilgiler farklı şekillerde gündeme gelmektedir. Bu konu, Halk Sağlığı Uzmanları Derneği COVID-19 Görev Grubu tarafından da çocukluk çağı özelinde^[1] ve farklı dokümanlar içerisinde gündeme getirilmiştir. 

Uluslararası bilim ortamında aşılama hizmetlerinin kesintisiz sürdürülmesinin önemine ilişkin görüşler yer almaktadır. Bu konuda en güncel görüşlerden birisi Nelson tarafından 17 Nisan 2020 tarihinde Lancet dergisinde paylaşılmıştır. Aşağıda Nelson’un Dergide yer alan görüşlerinin bazılarına yer verilmiştir:^[2]

1. Halen süren COVID-19 pandemisinin düşük ve orta gelir düzeyine sahip ülkelerde aşılama kampanyaları üzerine etkisi söz konusudur.
2. Aşılama hizmetlerinin kesintiye uğramasının nedenlerivardır:
   1. COVID-19 nedeniyle sağlık hizmetleri ile ilgili öncelikler değişebilmektedir.
   1. Sosyal mesafe kuralları nedeniyle ebeveynler çocuklarını aşılama için sağlık kurumlarına getirmeyebilmektedir.
   1. Ülkeler tarafından yapılan uçuş iptalleri, kısıtlamalar, sınırların kapatılması aşılar da dahil temel ilaçlara erişimi kesintiye uğratabilmektedir.
3. Sıtma, zatürre, vb. hastalıklara bağlı çocuk ölümlerinin önlenmesi için yapılan mücadelenin COVID-19 mücadelesi ile dengede tutulması gerekmektedir.
4. Kitlesel aşı kampanyalarının COVID-19 nedeniyle askıya alınmasının telafi edilmesi gerekmektedir. Benzer deneyimlerden yararlanmak açısından; son Ebola salgını sorasında Ebola’dan daha fazla sayıda çocuğun kızamıktan öldüğünü hatırlamak gerekir. Bu nedenle bu gibi ikincil etkilere dikkat edilmesi gerekmektedir.
5. Gana, Vietnam, Zimbabwe, Hindistan, Liberya’da kesintilere ilişkin bilgiler mevcuttur.
6. Bağışıklama hizmetlerinin ivmesinin muhakkak korunması gerekmektedir.

Yazarların görüşlerinin tamamına bu metin altında 2. dipnot olarak belirtilen bağlantı adresinden erişilebilmektedir.

Sonuç olarak, aşılama, bağışıklama hizmetleri temel bir sağlık hizmetidir. Önleyicidir, en önemli halk sağlığı uygulamaları arasındadır. Bu hizmetlerin hiçbir koşulda aksamaması gerekir. Bu konuda bütün önlemler alınmalıdır. Eşitsizliklerin yarattığı ve yaratacağı olumsuzluklara yönelik ek tedbirlerin de alınabilmesi uygun olur.

^[1] [Internet] https://korona.hasuder.org.tr/gunun-konusu-cocukluk-cagi-asilarinda-aksaklik-olmamali/ Erişim:18.4.2020.

^[2] Nelson R. COVID-19 distrups vaccine delivery. [Internet]  https://www.thelancet.com/journals/laninf/article/PIIS1473-3099(20)30304-2/fulltext Erişim:18.4.2020.