HALK SAĞLIĞI UZMANLARI DERNEĞİ (HASUDER)

YENİ KORONAVİRÜS (COVID-19) HABER POSTASI (26.03.2020)

Kesin Olgu:Türkiye (2433, Dünya (414 179) Ölüm:Türkiye (59),Dünya (18 440)

DSÖ Risk Değerlendirmesi: Küresel seviye – Çok Yüksek

Günün HASUDER önerisi

“Akılcı planlanmış iş gücü”

Sürveyans, bilginin eyleme dönüşmesi; sağlıkla ilgili her konuda olduğu gibi salgın yönetiminde de çok ama çok önemlidir. Ülkemizde başta halk sağlığı uzmanları olmak üzere bu konuda yetkin iş gücü mevcuttur, faydalanılmalıdır.

Dünyadan Gelişmeler

WHO Situation Report-65

• Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ),  
  • DSÖ, Batı Pasifik Bölgesinde [1], Doğu Akdeniz Bölgesinde [1] olmak üzere iki yeni ülke/bölge de COVİD-19 vakası bildirdi.
  • DSÖ’nün “OpenWHO” platformunda  COVİD-19 giriş videosunu Hintçe işaret diliyle ki bu ilk işaret dili ile yayınlanan kaynak olarak erişime sunuldu. Bu videoya şimdiden yaklaşık 900 kayıt alındı. Ek dillerde kurslara buradan ulaşabilirsiniz. 
  • Dünya COVID-19 pandemisi ile mücadele ederken, kişilerin hayatlarını korumak için sıtma, verem ve diğer hastalıklar ile ilgili sağlık hizmetlerinin devamının sağlanması önemlidir. Kaynak 

Türkiye’den Gelişmeler

2 hastanın (65 yaşında, 8 gün yoğun bakımda tedavi gören bir hasta ile 60 yaşında bir hasta) iyileştiği, 136 hastanın yoğun bakımda ilaç tedavisi aldığı  bildirildi (25.03.3030). Kaynak, Kaynak2

(Ayrıca resmi kaynaklarda geçmeyen,  102 entübe hasta bilgisi Kaynak2’de geçiyor.)

Ek olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan yaptığı açıklamada;

• 53 bin vatandaşını evlerinde izlemeye alındığını,
• 8 bin 554 vakanın hastanelerde takibe alındığını,
• Bunlardan 797 kişinin taburcu olduğunu, 
• 4 bin 603 kişiden numune alındığını,
• COVID-19 teşhisi konan 1872 kişinin tedavisine devam edildiğini,
• Tedavi altındaki hastalardan 44’ünün hayatını kaybettiğini bildirdi (25.03.2020). Kaynak / Kaynak

T.C. Sağlık Bakanlığı (SB)

• SB,
  • Düzenli bir şekilde toplam hasta, test, ölen vaka, yoğun bakımda olan hasta, entübe olan hasta ve iyileşen hasta sayılarının dijital ortamda her gün güncellenerek kamuoyu ile paylaşılacağını, 
  • Çin’den alınan ilaçların yoğun bakımda yatan 136 hastada uygulanmaya başlandığını (belirlenmiş tedavi dozu ile en az 5 günlük bir kullanım) duyurdu. Kaynak
• Ayrıca,
  • Açıktan istifa sonrası kamuya dönüş kontenjanlarına ilişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde değişiklik yapıldığını, Sağlık ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfına dahil kadroların 3-4 yıldır yapılamayan istifa sonrası açıktan atama kurasının önünün açılacağını,
  • 19 Mart 2020 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararı ile  “Kamu Kurum ve Kuruluşlarında İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”te değişikliğe gidildiğini;, 2020 yılına mahsus olmak kaydıyla Bakanlığa alınacak daimi işçi kadrolarına doğrudan kura ile atama yapılacağını duyurdu (25.03.2020). Kaynak

Ticaret Bakanlığı

• Bakanlık, Tıbbi Cihaz Yönetmeliği kapsamında piyasaya sunulan bazı tıbbi cihazlara (ventilatör, ecmo, oksijen konsantratörü, ventilasyon sarfları, anestezi/ventilatör devresi, iv kanül, entübasyon tüpleri, yoğun bakım monitörleri)  ihracat yasağı getiren bir tebliğ yayınladı (26.03.2020). Kaynak

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB)

• MEB, Bilim Kurulunun da önerisiyle yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedbirleri kapsamında 30 Nisan’a kadar okulların tatil olması, uzaktan eğitimin devam etmesi kararını aldıklarını bildirdi (25.03.2020). Kaynak

İçişleri Bakanlığı

• Bakanlık, Koronavirüs tedbirleri kapsamında sokağa çıkmaları kısıtlanmış / yasaklanmış olan 65 yaş ve üstü ile kronik rahatsızlığı bulunanların tek başına  yaşayan, ihtiyaçlarını karşılayacak yakını bulunmayanların mağdur olmaması için valiliklerin/ kaymakamların başkanlığında il ve ilçelerimizde “Vefa Sosyal Destek Grubu” oluşturulduğunu, bu vatandaşların ihtiyaçlarının 112, 155, 156 ve diğer telefon numaraları üzerinden 22 Mart itibariyle karşılanmaya başlandığını; toplam 144.405 arama gerçekleştirildiğini, 121.388 ihtiyaç talebinin Vefa Sosyal Destek Grupları tarafından  karşılandığını duyurdu (24.03.2020). Kaynak
• Bakanlık, 81 il valiliğini asker uğurlaması konusunda uyardı (21.03.2020). Kaynak

HASUDER’den Haberler

• HASUDER  Halk Sağlığı Okulu 25. 03.2020’de saat 20:00’de  Korona Pandemisinde Ülkemizde Durum ve Deneyim Paylaşımı adlı bir webiner forum gerçekleştirdi. Prof. Dr. Alp Ergör ve Prof. Dr. Tacettin İnandı’nın moderatörlüğünde çeşitli illerden 140 dolayında Halk Sağlığı profesyonelinin olduğu forumda katılımcılar bulundukları illerdeki deneyimlerini paylaştılar. Forum, her hafta Çarşamba günü, Saat 20.00’de tekrarlanma kararı alınarak sona erdi. Forumun kaydına Kanal Hasuder denulaşabilirsiniz. 
• Prof. Dr. Kayıhan Pala HaberTürk Manşet Programının konuğu oldu. İzlemek için 
• Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan TRT Haber Özel Programına katıldı. İzlemek için
• Prof. Dr. Haydar Sur A Haber’de “Koronavirüsün ilk belirtileri neler? Koronavirüste kimler risk altında?” sorularını yanıtladı. İzlemek için 

Okuma Önerisi 

Mevcut kanıtlara dayalı bir COVID-19 derlemesi

Yayınlanmış mevcut kanıtlara dayanarak, COVID-19 epidemiyolojisi, klinik özellikleri, tanı, tedavi ve önlenmesini sistematik olarak özetleyen bu derleme, halkın SARS-CoV-2’yi tanıması ve mücadeleye yardımcı olmasını ve gelecekteki çalışmalar için bir referans sağlamayı amaçlıyor.

Wang, LS. et al. “A review of the 2019 Novel Coronavirus (COVID-19) based on current evidence” International Journal of Antimicrobial Agents, 2020, https://doi.org/10.1016/j.ijantimicag.2020.105948. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/research/coronavirus/publication/32201353 (Erişim tarihi: 25.03.2020)

ABD’de bilinen ilk SARS-CoV-2 insandan insana bulaşı

Ocak 2020 ortalarında Çin’den dönen 60’lı yaşlardaki kadın hastanın seyahat etmemiş olan yakın temaslı eşi kendisinden 8 gün sonra pozitif tanısı almıştır. Her ikisinin toplam 372 temaslısı olduğu tespit edilmiştir. Makalede temaslılarının risk değerlendirmeleri kademeli olarak sunulmuş ve takipleri sonucunda semptom gösterenler olsa da SARS-CoV-2 pozitif vaka olmadığı belirtilmiştir.

Ghinai, I. et al. “First known person-to-person transmission of severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2) in the USA” Lancet, 2020. https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30607-3/fulltext (Erişim tarihi: 23.03.2020)

*Bu metin HASUDER adına Doç.Dr. Lütfi Saltuk Demir, Dr. Öğretim Üyesi Meltem Akın Dikleli, Dr. Öğretim Üyesi Mestan Emek, Dr. Öğretim Üyesi Onur Özlem Öztürk, Dr. Öğretim Üyesi Melike Yavuz, Uzm. Dr. Sabanur Çavdar  ve Uzm. Dr. Erdem Erkoyun tarafından hazırlanmıştır.